ارتودنسی ثابت چیست ؟ و تفاوت ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک در چیست؟
ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت اشاره به تمام روشهای درمانی دارد که در آن، برای اصلاح مشکل تراز دندانها، از ابزارهای ارتودنسی ثابت استفاده میشود. در این نوع از ارتودنسی، از بریسها برای اعمال فشار به دندانها به منظور تراز آنها استفاده میشود.
از گذشته تاکنون استفاده از بریسها یا ارتودنسی ثابت ،یکی از پایههای اصلی درمانهای ارتودنسی بوده است. قدیمیترین بریسها که با نام بریس فلزی سنتی نیز شناخته میشوند، هم اکنون نیز مورد استفاده قرار میگیرند. اما با پیشرفت رشته ارتودنسی، امروزه انواع مختلفی از بریسها طراحی، تولید و مورد استفاده قرار میگیرد.
4 نوع رایج ارتودنسی ثابت عبارتند از :
- بریس سنتی و فلزی
- بریس سرامیکی
- بریس لینگوال
- بریس دیمون
تفاوت بین ارتودنسی ثابت با متحرک در چیست؟
فکر میکنم که در نگاه اول به نامهای این روشهای درمانی تا حدودی متوجه تفاوت بین آنها میشوید.
همانطور که از نام ارتودنسی ثابت بر میآید، بریسها و اجزای بکار رفته در این نوع ارتودنسی، ثابت هستند و قابلیت در آوردن و یا جابجایی زیادی را ندارند. این ابزار تا پایان دوره درمان، باید بدون جابجایی به دندانهای شما متصل باشند. شاید حتی مجبور باشید چند سال آنها را تحمل کنید بدون اینکه حتی یکبار آنها را بیرون بیاورید.
ارتودنسی متحرک اما کمی متفاوتتر است. در این نوع ارتودنسی، تمام ابزار مورد نیاز برای تراز کردن دندانها، متحرک هستند و میتوانید آنها را به کرات بیرون آورده و سپس سرجای خود قرار دهید. هرچند که ابزارهای موجود در این نوع ارتودنسی مانند بریسها لازم نیست تا پایان دوره درمان، از دهان خارج شوند، اما روزانه باید حدود 22 ساعت از آنها استفاده کرد.
ارتودنسی ثابت برای درمان یا اصلاح مشکلات شدید دندانها مورد استفاده قرار میگیرند. اما در ارتودنسی متحرک، تنها برای مشکلات جزئی تا متوسط تراز دندانها استفاده میشود.
معرفی کوتاهی از انواع تجهیزات ارتودنسی ثابت
بریس فلزی
بریسهای فلزی همچنان با قدرت در درمان مشکلات تراز دندان مورد استفاده قرار میگیرند. تنها تفاوتشان با گذشته این است که کمی شکیل تر شدهاند و سنگینی سابق را ندارند. علاوه بر این در رنگهای مختلفی نیز در دسترس هستند.
همچنان مثل گذشته از 3 جزء اصلی تشکیل شده اند:
- براکت
- سیم
- بند
بریس دیمون
یکی از تجهیزات جدید ارتودنسی که در دسته ابزار ثابت قرار میگیرند بریس دیمون است. که هواداران خاص خودش را دارد. مانند بریسهای مرسوم، این نوع نیز، میتواند فلزی یا سرامیکی باشد. به دلیل استفاده از تجهیزات یکپارچه در این بریس، حرکت دندانها و جایجایی آنها به موقعیت مد نظر ما راحت تر صورت میگیرد.
بریس لینگوال
بریسهای معمولی (دو نمونه بالا) دقیقا بر روی سطح جلویی دندان ها سوار و نصب میشوند. یعنی به راحتی قابل رویت هستند. اما بریس زبانی یا لینگوال برعکس این دو نوع، دقیقا در پشت دندان ها سوار میشود و به سختی دیده میشود. برخی اوقات به بریس لینگوال بریس نامرئی نیز گفته میشود.
به نظر میرسد استفاده از این بریسها طرفداران زیادی دارد. بیشتر هوادارن و استفاده کنندگان، افراد بزرگسال هستند. هر چند که کمی گرانتر از بریس های دیگر هستند، اما تاثیر گذاری فوق العادهای بر روی تراز دندانها دارند.
جنبههای مثبت ارتودنسی ثابت
- بسیار کاربردی هستند
- هر کسی با هر رنج سنی میتواند از این مدل ارتودنسی استفاده کند
- طول دروه درمان در این نوع ارتودنسی کوتاهتر از روشهای دیگر است.
- با توجه به اینکه بیمار نمیتواند آن را نصب یا بردارد، درمان مد نظر ارتودنتیست بهتر به دست خواهد آمد.
- ماندگاری درمان بالا است
جنبههای منفی ارتودنسی ثابت
- از جهتهای مختلف نمیتوان به دندانها فشار اعمال کرد
- برای مدت طولانی باید از آنها استفاده کرد
- در صورت عدم آموزش صحیح به بیمار، ممکن است مشکلاتی برایش به وجود بیاورد
- باید بصورت مداوم و منظم مسواک زد
- تمیز کردن آن سخت است
- احتمال آسیب به بافتهای نرم دهان در صورت شل شدن تجهیزات ارتودنسی ثابت وجود دارد
- پروسههای تصویر برداری با کمک اشعه ایکس را با مشکل روبرو میکند.
- در برخی موارد ظاهر افراد را زشت نشان میدهد.
اهمیت مراقبت و نگهداری از تجهیزات ارتودنسی ثابت
مراقبت و نگهداری از دهان و دندان همیشه یکی از وظایف اصلی همه ما است. با وجود اشیائی خارجی و بیگانه در دهان و بر روی دندان، روند تمیز کردن دندانها سختتر خواهد شد.
علاوه بر تمیز کردن دندان اکنون شما باید همزمان ابزار ارتودنسی ثابت را نیز تمیز کنید. زیرا اگر تمیز نشوند و یا به درستی مراقبت نشوند، ممکن است مشکلات زیر برای آن ها پیش بیاید:
- تجمع باکتری ها در لابلای تجهیزات و بروز عفونت
- شکسته شدن و لزوم تعویض (که این می تواند روند درمان را دشوار کند و طول مدت آن را نیز افزایش دهد.)
زمانی که از بریس استفاده میکنید، باید توجه ویژهای به فضای بین دندانها و سلامت لثه های خود داشته باشید.
برای مراقبت و نگهداری بهتر از دندانها همزمان با درمان ارتودنسی ثابت موارد زیر را در نظر بگیرید:
- دقیقا پس از صرف هر وعده غذایی دهان خود را با آب تمیز بشورید، مسواک بزنید و با دقت نخ دندان بکشید.
- روزانه از دهانشویه های مناسب و با کیفیت برای شستشوی دهان استفاده کنید.
- بهترین نوع مسواک یا خمیر دندان را انتخاب کنید. (ارتودنتیست میتواند به شما در انتخاب این محصولات کمک کند.)
- باید تغییرات اساسی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید
- از فعالیتهای خطرناکی که در آن ها احتمال آسیب به دهان، دندان و بریس ها وجود دارد اجتناب کنید.
- اگر یکی از اجزای بریس شل شد به ارتودنتیست خود خبر دهید
- برای جلوگیری از بروز آسیب ناشی از شل شدن یا در رفتگی سیم یا براکت حتما از وکس ارتودنسی بصورت موقتی و تا پیش از رفتن به مطب ارتودنتیست استفاده کنید.
از مصرف مواد غذایی یا انواع و اقسام غذاهای سفتت و سخت مانند موارد زیر خودداری کنید:
- پاپ کرن
- یخ
- انواع پیتزاها
- گوشت نپخته
- کیک ها و شیرینی جات سفت و چسپناک
- چیپس
- و …
بیشتر بخوانید : پروتز دندان