تلخی دهان، دلایل و روش های برطرف کردن آن

در این مقاله از سایت دندانپزشکان ایران در نظر داریم درباره علل تلخی دهان و راهکار های درمان آن صحبت کنیم. به طورکلی وقتی حس چشایی بر اثر دلایل مختلف از خود واکنش نشان میدهد کام انسان تلخ خواهد شد. این مسئله در دراز مدت می تواند آزاردهنده باشد. دانشمندان با بررسی های متعدد دلایل گوناگونی برای این عارضه کشف کرده اند. به سبب این تعدد راهکار های گوناگونی نیز وجود دارد که باعث برطرف شدن کام تلاخی خواهد شد.

چرا دهان تلخ میشود

در بسیاری از مواقع تلخی دهان مقطعی بوده و بعد از چند روز با برطرف کردن علت تخی از بین خواهد رفت اما برخی مواقع این تلخی نشان از عارضه جدی است و باید مورد بررسی قرار گرید در ادامه به معرفی دلایلی که موجب کام تلخی هخواهد شد اشاره میکنیم:

خشکی دهان

یکی از دلایل تلخی دهان درست کار نکردن بزاق دهان و به اصطلاح خشکی دهان است. در واقع از آنجا که ترشح غدد بزاقی دهان، باعث کاهش رشد باکتری شده و دهان را ضدعفونی میکند، هنگامی که که ترشح بزاق در دهان کم شود باکتری‌های بیشتری در دهان امکان زندگی کردن را خواهند داشت. گاهی نیز این خشکی دهان بر اثر گرفتگی بینی است که برای درمان آن باید با یک متخصص گوش و حلق و بینی صحبت کنید.

عدم رعایت نکات بهداشتی

چنانچه فرد نکات بهداشتی دهان دندان را به خوبی رعایت نکند، باعث افزایش حفره‌ در دهان و عفونت یا التهاب در لثه‌ها خواهد شد. بنابراین با رعایت نکات بهداشتی و استفاده به موقع از مسواک و نخ دندان، می توان از تلخی دهان جلوگیری کرد.

بارداری

احساس تلخی دهان در دوره سه ماه اول بارداری کاملا طبیعی است چرا که هورمون‌های بدن در دوران بارداری دچار نوسان شده و می‌تواند بر حس چشایی تاثیر گذارد. البته این شرایط به مرور زمان تا انتهای بارداری از بین خواهد رفت. در چنین شرایطی باید از ابتدای بارداری تا پایان و حتی پس از زایمان تحت نظر دکتر زنان و زایمان باشید.

سندرم سوزش دهان

سندرم سوزش دهان به وضعیتی گفته می‌شود که فرد احساس سوزش در دهان کند. این افراد حتی هنگام آشامیدن آب نیز دچار سوزش خواهند شد. یکی از عوارض سندرم سوزش دهان تلخی دهان است که میتواند حس بدی را به فرد منتقل کند.

با کمک گرفتن از دندانپزشک باتجربه در رابطه با کودکان می توان به صورت اصولی مسواک زدن را برای کودک شرح داد برای این منظور می توانید به لیست دندانپزشکان اطفال در شیراز یا دندانپزشکان اطال در تهران سایت ما سر بزنید.

یائسگی

دروان یائسگی به دلیلی برهم ریختگی هورمون ها در بانوان می تواند باعث تلخی دهان شود. این مسئله هم به دلیل پایین بودن سطح استروژن در بدن و یا خشکی مداوم دهان می باشد. این افراد با مراجعه به پزشک و استفاده از دارو های خاص می توانند این مشکل را به راحتی حل کنند.

رفلاکس اسید

بیماری رفلاکس معده از جمله مواردی است که باعث تلخی دهان خواهد شد. چرا که هنگام رفلاکس اسید معده وارد دهان شده و حس تلخی را القا می کند. بیماری رفلاکس معده زمانی اتفاق می‌افتد که عضله یا اسفنکتر بالای معده ضعیف شود و موجب وارد شدن اسید به دهان شود.

برفک دهان

برخی مواقع عفونت قارچی یا برفک باعث پدید آمدن لکه‌های سفید روی زبان، دهان یا گلو می‌شود که عامل اصلی تلخی دهان است. در این شرایط بعد از درمان عفونت و قارچ حس تلخ کامی از بین خواهد رفت. معمولا استفاده از دارو های خاص، استفاده از مواد غذایی آلوده یا برخی عوارض بیماری های خاص می تواند باعث به وجود آمدن برفک دهان شود.

استرس و اضطراب

در برخی افراد بالا رفتن استرس و اضطراب باعث تغییر در حس چشایی و خشکی دهان میشود. همانطور که گفته شد این خشکی دهان باعث تلخ کامی خواهد شد. به طور کلی بعد از کاهش استرس و اضطراب تلخی دهان نیز از بین خواهد رفت.

آسیب‌های عصبی

از آنجایی که حس چشایی در ارتباط مستقیم با مغز است. آسیب رسیدن به این رشته اعصاب در برخی مواقع میتواند باعث تلخ کامی شود. این آسیب‌های عصبی عبارتند از:

•  صرع
• تصلب شراین
• تومورهای مغزی
• فلج بل
• زوال عقل

شیمی درمانی یا پرتودرمانی

فرد هنگام شیمی درمانی از داروهای خاصی استفاده می کند که به وسیله عوارض آن به جوانه های چشایی آسیب  وارد خواهد شد. در نتیجه  باعث تغییر طعم و مزه داخل دهان شوند. در واقع بسیاری از بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار دارند، تلخی دهان یا طعم فلزی خاصی را تجربه می کنند. زخم دهان نیز یکی دیگر از عوارض شیمی درمانی باشد.

مصرف داروها و مکمل‌های خوراکی

از جمله داروهایی که منجر به احساس تلخی در دهان می‌کند عبارتند از:

• آنتی بیوتیک‌های خاص
• برخی از داروهای قلبی
• ویتامین‌های حاوی مواد معدنی مثل مس، آهن یا روی
• داروهای لیتیوم

بیماری های مرتبط با کبد (هپاتیت، کبد چرب یا سیروز)

اگر کبد در عملکرد خود دچار مشکل شود معمولا طعم و بوی دهان تغییر خواهد کرد. در واقع  عملکرد ناصحیح کبد باعث زیاد شدن آمونیاک در بدن میشود. اگر میزان آمونیاک در کبد زیاد شود، طعمی شبیه ماهی یا پیاز در دهان ایجاد خواهد شد.

داروی هایی که باعث تلخی دهان خواهند شد

عوارض ثبت شده بسیاری از داروها در بدن باعث ایجاداین عاررهض خواهد شد. دارو ها عبارتند از:

• دسته آنتی بیوتیک ها:

آمپی‌سیلین، ماکرولیدها، کینولون‌ها، سولفامتوکسازول، تری متوپریم، تتراسایکلین

• داروهای قلب:

دیورتیک‌ها (ادرارآور)، استاتین‌ها، و داروهای ضد بی‌نظمی و آریتمی قلبی

• داروهای شیمی‌درمانی:

سیس پلاتین، سیکلوفسفامید و اتوپوساید

• داروهای نورولوژیک:

داروهای ضد پارکینسون، داروهای میگرن، و شل‌کننده‌های عضلات

داروهای روان‌گردان:

اکثر ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای، برخی از داروهای ضد روان‌پریشی، داروهای ضداضطراب، تثبیت‌کننده‌های خلق‌وخو، و خواب‌آورها

• داروهای تیروئید
• آنتی‌هیستامین‌ها
• متسع‌کننده‌ها برونش
• داروهای ضدالتهاب
• داروهای کمکی ترک سیگار
• ضد قارچ‌ها و ضدویروس‌ها
• داروهای کاهش‌دهنده اسید معده همچون امپرازول

وضعیت کتو اسیدوز دیابتی

استعمال دخانیات

درمان تلخی دهان

مطمئنا با خواندن این مقاله متوجه دلایل به وجود آمدن تلخی دهان شده اید. در ادامه به چند راهکار اشاره خواهیم کرد که به وسیله آن این تلخی را از بین ببرید.

• تغییر در دارو برای افرادی که به خاطر عوارض ناشی از داروهای خاصی دچار تلخی دهان شده اند. این درمان باید زیر نظر متخصص انجام شود.
• درمان اختلال هایی که باعث تلخی دهان میشود.
• استفاده از زینک برای افرادی که به موجب کمبود آن دچار تلخی دهان شده اند. این موضوع برای افرادی که در معرض شیمی درمانی یا پرتو درمانی هستند موثر است.
• بهداشت دهان و دندان، دقت در مسواک زدن یا نخ کشیدن دندان
• استفاده از مواد غذایی مانند زردچوبه، چای سبز، آب آلوئه ورا و دارچین
• استفاده از قرص های مخصوص برطرف کردن طعم تلخ دهان

سخن آخر

تلخی دهان میتواند یکی از آزار دهنده ترین عارضه دهان و دندان باشد.برای درمان این عارضه ابتدا باید بدانیم که دلیل ایجاد این عارضه چیست و بعد تحت نظر متخصص میتوان به درمان آن پرداخت.