درمان شکاف کام و لب با ارتودنسی

در این مقاله از سایت دندانپزشکان ایران قصد داریم پیرامون درمان شکاف کام و لب به وسیله ارتودنسی با شما صحبت کنیم.

شکاف لب یا شکاف کام یکی از مشکلات شایع دهان و دندان است که اغلب از بدو تولد و به صورت مادرزادی در انسان به وجود می آید. به طور کلی گفته میشود که از هر هفتصد کودک، یک کودک به شکاف کام و لب مبتلاست.

این بیماری در کودکان علاوه بر ظاهر غیر طبیعی ، مشکلات زیادی را برای دهان و دندان‌هایشان به وجود آورد و بهتر است که در سریعترین زمان درمان شود. راهکار درمان این شرایط در بسیاری از مواقع علاوه بر جراحی ترمیمی استفاده از روش ارتودنسی است. اما ابتدا خوب است که بدانیم شکاف لب چگونه به وجود می آید.

دلایل ایجاد شکاف لب

اگر مادر در دوران بارداری با مسائلی مانند کمبود اسید فولیک، تماس با مواد سمی و یا نقص های ژنتیکی روبرو باشد، امکان اینکه فرزندش دچار شکاف لب یا شکاف کام شود، وجود دارد.

در این عراضه لب بالایی‌ جنین به طور کامل شکل نمی‌گیرد و به صورت دو قسمت جدا از هم رشد می‌کند. همین مسئله باعث می شود که نوزاد مشکلاتی در شیر خوردن تکلم وبعد ها در رشد دندان های شیری و دائمی خود داشته باشد. به همین علت درمان آن در دوران کودکی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

در این حالت جراح می‌تواند شکاف موجود در لب و یا کام را درمان کرده و به کمک جراحی آن را اصلاح کند. اما مشکلات دندانی ناشی از شکاف کام باید به وسیله متخصص ارتودنسی مرتفع شود.

شکاف لب و کام چگونه بر روی دندان‌ها تاثیر دارد؟

همانطور که گفته شد شکاف کام ولب تاثیرات زیادی در رشد دندان‌ها و نحوه‌ی شکل گیری آن‌ها دارد. در برخی مواقع این عارضه می‌تواند روی تعداد، اندازه، شکل و موقعیت دندان‌های شیری موثر باشد. دندان‌هایی که در قسمت جلوی لب شکل می‌گیرند بیشتر از بقیه‌ی دندان‌ها در معرض آسیب هستند.

بنابراین در صورت درمان نکردن شکاف این مشکلات به وجود خواهد آمد:

مشکلات تغذیه: مهمترین مشکلات ی که برای کودکان در این زمینه به وجود می آید، مشکل بلعیدن و جویدن است. در دراز مدت نیز میتواند تبدیل به مشکلات گوارشی شود.

مشکلات گفتاری: تکلم نیز از جمله مشکلاتی است که شکاف لب برای کودک به وجود آورده و فرد با این عارضه به سختی سخن می گوید.

مشکلات دندانی: شکاف لب و کام می‌تواند باعث ناهمواری در ترتیب و شکل دندان‌ها شود. این ناهنجاری در دراز مدت نیاز به درمان جدی دارد.

مشکلات ظاهری: این بیماری می‌تواند تأثیرات روانی مانند: دوری از جامعه و کمبود اعتماد به نفس در کودکان ایجاد کند.

چنانچه ساکن شیراز بوده و تمایل به مشاوره آنلاین یا نوبت گیری آنلاین هستید میتوانید از طریق برترین متخصص دندانپزشکی کودکان در شیراز اقدام کنید. همچنین اگر ساکن  منطقه پیروزی تهران بوده و به دنبال یک متخصص مناسب میگردید می توانید.به بخش برترین دندانپزشکان اطفال در پیروزی  تهران مراجعه کنید.

زمان های مناسب ارتودنسی شکاف لب وکام

کودکانی که تصمیم دارند از طریق ارتودنسی مشکلات لب و کام خود را برطرف کنند، باید این چهار مرحله را سپری کنند:

• اول در دوران نوزادی قبل از جراحی ترمیم اولیه لب.
• دوم زمان رویش اولین دندان‌های دایمی.
• سوم زمان از دست دادن آخرین دندان های شیری.
• چهارم در حوالی ۲۰ سالگی بعد از تکمیل رشد صورت توأم با جراحی همراه با ارتودنسی

البته در نظر داشته باشید که ارتودنسی به تنهایی نمی تواند بیماری شکاف لب و کام را درمان کند. کودک نیاز به جراحی ترمیمی نیز دارد. اما ارتودنسی یکی از مراحل اصلی بعد از جراحی ترمیمی است برای اینکه لب های فرد با شکل طبیعی برگردد.

مراحل درمان شکاف لب

پس از انجام جراحی ترمیمی، ارتودنتیست‌ها برای تراز کردن دندان و بهبود تلفظ و اندام‌های دهانی استفاده کنند.

البته، در برخی موارد ارتودنسی ممکن است قبل از جراحی ترمیمی برای آماده‌سازی دندان‌ها و ساختارهای دهانی برای جراحی مورد استفاده قرار گیرد. این کاملا بستگی به تشخیص متخصص دارد.

کودکانی که مشکلات شکاف لب و کام خود را ترمیم کرده اند. هنگام رویش دندان های دائمی نیز با مشکل روبرو خواهند شد.

چرا که اغلب دوختن لب در قسمت قدامی و بستن شکاف کام در قسمت خلفی فک بالا که در حدود دو سال انجام می شود، مقدار کمی انقباض ایجاد می‌کند. این مسئله باعث پیدایش تنگی قدامی و خلفی یا عرضی میشود . بنابراین درمان ارتودنسی برای این افراد به صورت یک ضرورت است. در واقع هنگامی که دندان های جلویی دائمی رشد می‌کنند، برخلاف رشد تدریجی فک پایین فک بالا به دلیل جراحی های به عمل آمده و نقایص بدو تولد، نمی تواند  به طور طبیعی رشد کند. از این رو قرار دادن بافت استخوانی در ناحیه شکافت قوس دندانی قبل از رویش بخش های دائمی فک بالا، اگر این دندان‌ها موجود باشند یا در ناحیه نیش های دائمی، مفید می‌باشد. از این رو در این نوع بیماران بین 7 تا 10 سالگی پیوند استخوان انجام میشود.

این عمل ناحیه شکاف را تثبیت میکند و محیط سالم برای رویش دندان های دائمی ایجاد می شود. ایده‌آل این است. اما قبل از پیوند استخوان باید ردیف کردن دندان های جلویی فک بالا و گسترش ناحیه کام انجام شود.

درمان ارتودنسی با افتادن آخرین دندان های شیری

بنابر آنچه در بالا گفته شد درمان ارتودنسی افرادی که دچار عارضه شکاف لب هستند. در اواخر افتادن آخرین دندان شیری و همزمان با رویش دندان های نیش و کرسی های کوچک انجام میشود. درست زمانی که کودک به دلیل  ناهنجار بودن فک دچار تنگی کام شده و احتمال میرود که دندان هایش به صورت نامنظم رشد کند.

با این وجود هر چه جراحی موفق تر باشد مشکلات، کمتر خواهد بود. بهترین روش ارتودنسی برای این افراد استفاده از ارتودنسی ثابت است. همچنین اگر امکان بستن فضا موجود نباشد، میتوان از پروتز های دندان مصنوعی استفاده کرد. به گونه ای که این پروتز ها را به صورت موقت روی لثه می چسبانند تا پروسه درمان طی شود. درمان ارتودنسی معمولا در سن ۱۴ سالگی تمام می شود؛ اما به نظر میرسد تا سن هفده یا هجده سالگی نمی‌توان دندان مصنوعی ثابت دائمی را نصب کرد. بنابراین  حفظ فضا توسط پروتز مصنوعی ثابت موقت بهتر از به کارگیری پلاک متحرک است.

ارتودنسی همراه جراحی فک

در برخی بیماران بعد از اتمام ارتودنسی امکان بروز مشکلات دیگری نیز وجود دارد. این پدیده عمدتا به خاطر رشد مناسب فک بالا اتفاق می افتد. البته با پیشرفت روش های جراحی شکاف لب و کام میزان وقوع این مسئله نسبت به گذشته کمتر است.  از طرفی جراحی ترمیم  در صورت  لزوم  معمولا در سن ۱۸ سالگی انجام می شود.  در این جراحی گاهی فک پایین به کمک جراحی به سمت عقب برده می شود، سپس دندان مصنوعی ثابت برای جایگزینی دندان های غایب می تواند انجام خواهد شد.

سخن آخر

تشخیص و درمان به موقع مشکل شکاف لب وکام می تواند از بروز بسیاری از مشکلات جسمی و روحی جلوگیری کرده و سلامتی جسم و دندان فرد را تضمین کند. بنابراین چنانچه نوزادی با این مشکل به دنیا آمد هرچه سریعتر باید تحت نظر متخصصین قرار گرفته و در وقت مناسب این مشکل برطرف شود.