سایش دندان چیست و چگونه درمان می شود؟

سایش دندان یا اروژن (Worn Teeth) به از بین رفتن مینای دندان به روشی غیر از پوسیدگی میگویند.
این مشکل بسیار شایع بوده و تقریباً ۹۷ درصد انسان‌ها به آن مبتلا هستند. البته شدت و میزان سایش با توجه به شرایط زندگی، عادات غذایی و رعایت بهداشت دهان و دندان در افراد متفاوت است.

انواع سایش دندان

• ابریژن
• اروژن
• اتریشن
• ابفرکشن

ابریژن دندان

ابریژن یکی از انواع سایش دندان است که به دلیل فرایند سایشی ایجاد می‌شود. این نوع سایش مینای دندان را از بین می‌برد و می‌تواند به مشکلات مختلفی مانند حساسیت دندان، پوسیدگی و حتی از دست رفتن دندان منجر شود.

از دلایل ابریژن دندان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده از مسواک سخت: مسوال هایی که دارای برس سخت هستند میتوانند به مینای دندان آسیب برسانندو باعث سایش دندان شوند.
• مسواک زدن بیش از حد: مسواک زدن به فشارزیاد و حرکات سریع و خشن میتواند باعث ساییده شدن مینای دندان شده و به مرور زمان باعث بروز ابرژن شود.
• استفاده نادرست از خلال دندان: استفاده نادرست و با فشار زیاد از خلال دندانی باعث آسیب به منای دندان در نواحی بین دندانی میشود.
• جویدن اشیاء: جویدن اشیاء سخت مانند مداد، خودکار، ناخن، یخ و … باعث آسیب به مینای دندان شده و دندن ها را دچار ساییدگی میکند.
• دندان قروچه: دندان قروچه یا براکسیسم، ساییدن دندان‌ها به یکدیگر در طول شب یا روز است که می‌تواند مینای دندان را ساییده و به ابریژن منجر شود.

اروژن دندان

اروژن یکی از انواع سایش دندان است که به دلیل تماس با مواد اسیدی ایجاد می‌شود. این نوع سایش مینای دندان را از بین می‌برد و می‌تواند به مشکلات مختلفی مانند حساسیت دندان، پوسیدگی و حتی از دست رفتن دندان منجر شود.

از دلایل اروژن دندان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی: مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی مانند نوشابه، مرکبات و ترشیجات می‌تواند مینای دندان را ساییده و به اروژن منجر شود.
• رفلاکس اسید معده: رفلاکس اسید معده، برگشت اسید معده به مری و دهان است که می‌تواند مینای دندان را ساییده و باعث اروژن شود.
• بیماری‌های گوارشی: برخی بیماری‌های گوارشی مانند بیماری سلیاک و پرخوری عصبی می‌توانند باعث افزایش اسید معده و در نتیجه اروژن دندان شوند.

اتریشن دندان

اتریشن به دلیل ساییدن دندان‌ها به یکدیگر ایجاد می‌شود. این نوع سایش مینای دندان را از بین می‌برد و می‌تواند به مشکلات مختلفی مانند حساسیت دندان، پوسیدگی و حتی از دست رفتن دندان منجر شود.

از دلایل اتریشن دندان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• دندان قروچه (براکسیسم): ساییدن دندان‌ها به یکدیگر در طول شب یا روز است که می‌تواند مینای دندان را ساییده و به اتریشن منجر شود.
• مال اکلوژن: مال اکلوژن یا نامرتبی دندان‌ها، زمانی اتفاق می‌افتد که دندان‌ها به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند و این ناهماهنگی می‌تواند باعث ساییده شدن دندان‌ها به یکدیگر و اتریشن شود.
• عادات پارافانکشنال: عادات پارافانکشنال مانند جویدن ناخن، مداد، خودکار یا یخ می‌تواند به ساییده شدن دندان‌ها به یکدیگر و اتریشن منجر شود.

ابفرکشن دندان

ابفرکشن یکی از انواع سایش دندان است که به دلیل خم شدن و فشردن دندان‌ها ایجاد می‌شود. این نوع سایش مینای دندان را در ناحیه طوق دندان (نزدیکی خط لثه) از بین می‌برد و می‌تواند به مشکلات مختلفی مانند حساسیت دندان، پوسیدگی و حتی از دست رفتن دندان منجر شود.

از دلایل ابفرکشن دندان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می‌تواند باعث شود که افراد دندان‌های خود را به هم فشار داده و یا به هم بسایند. این فشار و ساییدن می‌تواند به مرور زمان باعث ابفرکشن شود.
• عادات پارافانکشنال: عادات پارافانکشنال مانند جویدن ناخن، مداد، خودکار یا یخ می‌تواند به ساییده شدن دندان‌ها به یکدیگر و ابفرکشن منجر شود.
• مشکلات مفصل گیجگاهی فکی: مشکلات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) می‌تواند باعث فشار بیش از حد به دندان‌ها و ساییده شدن آنها به یکدیگر و ابفرکشن شود.
• پرکردگی‌ها و روکش‌های نامناسب: پرکردگی‌ها و روکش‌های نامناسب می‌توانند باعث ایجاد ناهمواری در سطح دندان‌ها شده و به ساییده شدن دندان‌ها به یکدیگر و ابفرکشن منجر شوند.

چگونگی درمان سایش دندان

• باندینگ: باندینگ یکی از روش‌های درمان سایش دندان است که در آن از مواد همرنگ دندان برای ترمیم سطوح ساییده شده دندانها استفاده می‌شود.
• کامپوزیت: کامپوزیت یکی از روش‌های ترمیمی و زیبایی دندانپزشکی است که از مواد همرنگ دندان برای ترمیم و زیبایی دندان‌ها استفاده می‌شود.
• ونیر: ونیر پوسته‌ای نازک از جنس سرامیک یا کامپوزیت است که برای پوشاندن سطح جلویی دندان‌ها و ترمیم سایش آنها استفاده می‌شود.
• روکش: روکش دندان یک کاور فلزی یا سرامیکی یا ترکیبی از هر دوی آنها است که برای ترمیم و بازسازی دندان‌های آسیب‌دیده، ضعیف شده یا ساییده شده استفاده می‌شود.

موارد ذکر شده در بالا به چند روش به درمان آن کمک میکنند که عبارتند از:

• ترمیم سطوح ساییده شده
• افزایش استحکام دندان
• جلوگیری از پوسیدگی دندان
• اصلاح طرح لبخند

اگر دچار سایش دندان شده اید میتوانید با مراجعه به بهترین دندانپزشک در شیراز به درمان آن بپردازید.

علائم سایش دندان

علائم سایش دندان عبارتند از:

حساسیت دندان

• هنگام نوشیدن نوشیدنی های گرم یا سرد، غذاهای اسیدی، یا شیرینی احساس درد یا ناراحتی در دندان ها.
• درد ناگهانی و تیز در دندان ها.

تغییر شکل دندان

• کوتاه شدن دندان ها.
• صاف شدن لبه های دندان ها.
• ایجاد شیارها یا خطوط روی سطح دندان ها.

تغییر رنگ دندان

• زرد شدن دندان ها.
• از بین رفتن مینای دندان و نمایان شدن عاج دندان که به رنگ زرد است.

مشکلات عملکردی

• مشکل در جویدن غذا.
• مشکل در صحبت کردن.
• درد در مفصل فک.

جمع‌بندی سایش دندان

• سایش دندان یک بیماری شایع است که در هر سنی رخ می دهد و از بین رفتن مینای دندان به مرور زمان است.
• مسواک زدن بیش از حد، استفاده نامناسب از خلال دندان، جویدن اشیاء سخت، دندان قروچه و مشکلات مفصل گیجگاهی فکی از علل سایش دندان هستند.
• علائم سایش دندان شامل حساسیت، تغییر شکل و رنگ دندان، مشکلات عملکردی، درد عضلات فک و صورت و سردرد است.
• درمان سایش دندان شامل روش های پیشگیرانه، ترمیمی (باندینگ، کامپوزیت، ونیر، روکش) و تخصصی (درمان دندان قروچه و مشکلات مفصل گیجگاهی فکی) است.