پریودنتیست چیست؟ همه چیز درباره متخصص بیماری و جراحی لثه
متخصص لثه یا پریودنتیست، دندانپزشکی است که در زمینه پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری های لثه (پریودنتال) یا جراحی کاشت ایمپلنت تخصص دارد. متخصص پریودنتیست علاوه بر دوره تحصیلی دندانپزشکی باید سه سال برای تخصص لثه و استخوان فک تحصیل کند. در این مقاله دندانپزشکان ایران با دندانپزشک پریودنتیست، علائم بیماری پریودنتال و انواع جراحی لثه که نیاز به مراجعه به متخصص لثه دارند آشنا می شویم.
بیماری پریودنتال لثه ابتدا باعث التهاب، حساسیت به لمس و خونریزی هنگام مسواک و نخ دندان کشیدن می شود. اما بیماری لثه درمان نشده (پیوره یا پریودنتیت) بسیار خطرناک است و باعث تحلیل لثه، استخوان فک و لق شدن یا افتادن دندان می شود.
برای معاینه یا درمان به بهترین پریودنتیست متخصص جراحی لثه در شیراز مراجعه کنید.
پریودنتیست چیست؟ تفاوت متخصص لثه با دندانپزشک عمومی
دندانپزشک عمومی می تواند بیماری و التهاب خفیف لثه را درمان کند. اما برای موارد عفونت شدید لثه باید به پریودنتیست (متخصص لثه) مراجعه کنیم. به شکلی مشابه، با اینکه دندانپزشک عمومی می تواند کاشت ایمپلنت انجام دهد اما برای موارد تخصصی باید به پریودنتیست یا متخصص ایمپلنت مراجعه کرد.
تفاوت دندانپزشک عمومی با متخصص چیست؟ + انواع تخصصهای دندانپزشکی
تخصص پریودانتیکس یا پیرا دندانپزشکی چیست؟
پریودنتیست در زمینه پریودانتیکس یا پیرا دندانپزشکی که مرتبط با بیماری های دهان و بافت اطراف دندان (لثهها) است تخصص دارد. پیرادندانپزشکی شامل بافت های:
- بافت لثه (ژینژیوا یا Gingiva)
- لیگامان پریودنتال: رباط یا لیگامان پریودنتال بافت همبندی است که از یک طرف دندان و از طرف دیگر استخوان فک را به هم وصل می کند.
- ساروجه یا سمنتوم دندان (Cementum): لایه آهکی و محکم سمنتوم یا ساروج دندان زیر لثه قرار دارد و بخشی از ریشه دندان است.
- استخوان آلوئول یا آلوئولار (Alveolar): استخوان آلوئول بخشی از فک است که سوکت یا حفره دندان دارد و باعث استحکام دندانها در فک می شود.
خدمات و درمان های اختصاصی دندانپزشک پریودنتیست متخصص لثه
علاوه بر موارد بالا، دندانپزشک متخصص لثه یا همان پریودنتیست خدمات درمانی اختصاصی زیر را ارائه می کند:
- تشخیص و درمان التهاب دهان و بیماری عفونت شدید لثه (پریودنتیت)
- جراحی های ترمیمی و زیبایی لثه یا اصلاح طرح لبخند: شامل جراحی فلپ لثه، پیوند استخوان و بافت نرم
- جرمگیری عمیق لثه یا اسکیلینگ (جرم گیری و ضد عفونی سطح ریشه دندان)
- روت پلنینگ یا ریشه ساوی (صاف کردن سطوح زبر ریشه بعد از جِرم گیری زیرلثه ای)
- دبریدمان (برداشتن یا بافت مرده و عفونی برای تسریع روند ترمیم طبیعی بافت سالم)
- کاشت ایمپلنت دندان مخصوصا اگر تراکم استخوان کنی دارید متخصص تشخیص می دهد شرایط ایمپلنت دارید یا باید به روش های جایگزین فکر کنید.
انواع جراحی و درمان تخصصی لثه که پریودنتیست انجام می دهد
علاوه بر روت پلنینگ، جرم گیری و بیماری لثه برای بسیاری از جراحی های درمانی و زیبایی لثه باید به پریودنتیست مراجعه کنیم. در ادامه برخی می فهمیم چرا باید به متخصص پریودنتیست لثه مراجعه کنیم:
۱. تشخیص و درمان بیماری لثه (التهاب و عفونت)
پریودنتیست با معاینه بافت اطراف دندان، سلامت لثه را بررسی می کند و پاکت لثهای (پریودنتال) را اندازه می گیرد. اگر استخوان اطراف دندان تحلیل رفته باشد پاکت دندان عمیق تر میشود. اگر علت عمیق شدن پاکت لثه عفونت باکتری باشد باید هر ۳ تا ۴ ماه بار به متخصص لثه مراجعه کنید و جرمگیری پریودنتال (اسکیلینگ) انجام دهید.
۲. جرم گیری پریودنتال: اسکیلینگ و روت پلنینگ یا SRP
تفاوت اصلی جرم گیری عمیق لثه یا جرمگیری پریودنتال نیاز به بی حسی موضعی است. در جرمگیری SRP دندانپزشک به خوبی زیر خط لثه را از شر پلاک و باکتری های مضر که پنهان شده اند پاکسازی میکند.
روت پلنینگ با صاف کردن سطوح ریشه دندان مانع رشد پلاک و باکتری می شود تا التهاب و عفونت از بین برود. معمولا پریودنتیست جرم گیری عمیق و روت پلنینگ را برای افراد مبتلا به مراحل اولیه بیماری لثه (ژنژیویت خفیف) انجام می دهند.
۳. جراحی پریودنتال: انواع جراحی توسط متخصص لثه
جراحی لثه بخشی از درمان های معمول پریودنتیست است. انواع مختلفی از جراحی پریو دنتال وجود دارد:
جراحی فلپ لثه (Flap Surgery)
جراحی فلپ یا کوچک کردن پاکت برای درمان مراحل میانی یا شدید بیماری لثه بکار می رود. در این روش جراح پریودنتیست لثه را برش می دهد و آن را از دندان ها جدا می کند. با اینکار جراح می تواند عفونت و پلاک باکتری که زیر خط لثه نفوذ کرده را ببیند. بعد از جرمگیری و پاکسازی ریشه دندان، متخصص پریودنتیست بافت لثه را در جای خود قرار می دهد و بخیه می زند.
پیوند یا گرافت لثه (Gum Graft)
گرافت یا پیوند لثه برای درمان عقب رفتگی یا تحلیل رفتن لثه انجام می شود. پریودنتیست با پیوند (گرافت) قسمت هایی از لثه که ضخامت کمی دارد یا خط لثه تحلیل رفته را ترمیم می کند. برای اینکار معمولا گرافت از سقف دهان خود بیمار تهیه می شود.
کشیدن دندان توسط متخصص لثه
برای کشیدن دندان هایی که زیر خط لثه شکسته اند یا دندان عقل نهفته که کشیدن آنها سخت است بهتر است به پریودنتیست مراجعه کنید.
پیوند استخوان دندان و فک
بیماری و عفونت لثه می تواند باعث تحلیل استخوان فک شود. برای جلوگیری از تحلیل بیشتر یا آماده کردن دندان برای کاشت ایمپلنت پریودنتیست تشخیص می دهد برای ترمیم استخوان نیاز به گرافت دارید یا نه.
جراحی افزایش طول تاج دندان
گاهی ممکن است دندان شکسته باشد و فضای کافی برای گذاشتن روکش نباشد. در چنین حالتی متخصص لثه می تواند بخشی از لثه و استخوان فک را برش دهد تا روکش به درستی روی دندان جا شود.
لیفت لثه و اصلاح طرح لبخند
در برخی از افراد بافت لثه بخش زیادی از دندان را می پوشاند و اصطلاحا فرد لبخند لثهای دارد. شما می توانید با جراحی لیفت لثه قسمت اضافی لثه را بردارید تا لبخندی زیباتر داشته باشید. بنا به تشخیص پریودنتیست یا دندانپزشک تشخیص ممکن است علاوه بر جراحی لیفت نیاز به لمینت (ونیر) نیز داشته باشید.
عمل جراحی فرنکتومی توسط پریودنتیست متخصص لثه
فرنوم نواری از بافت همبند است که دو بخش بدن را به هم وصل می کند و فرنکتومی Frenectomy به معنی جراحی برداشتن یا قطع کردن فرنوم است. عمل فرنکتومی اغلب برای رفع اختلال گفتاری (لکنت) کودکان یا مشکلات ارتودنسی انجام می شود. از آنجا که در دهان سه نوع فرنوم داریم، سه نوع فرنکتومی دهان داریم:
- فرنکتومی زبانی (lingual frenectomy): فرنوم زبانی دقیقا پشت دندان های پیش فک پایین قرار دارد و زبان را به کف دهان متصل می کند. فرنکتومی زبانی کمک می کند کودک بتواند زبانش را بهتر بچرخاند و کلمات را بدون لکنت بیان کند.
- فرنکتومی لبی یا لیبیال (Maxillary Labial frenectomy): فرنوم لبی، لب بالا را به لثه بین دو دندان پیش فک بالا متصل می کند. برای این نوع فرنکتومی، گاهی لازم است فرنوم بین دو دندان پیش نیز بریده شود.
- فرنکتومی باکال (Buccal Frenectomy): فرنکتومی باکال (لپی یا گونهای) نسبت به دو مورد دیگر نادر و غیرمتداول است. اما گاهی برای رفع اختلال گفتاری کودک پزشک تشخیص می دهد بخشی از بافتی که داخل لپ و گونه را به لثه متصل می کند جراحی شود.
در صورتی که هر کدام از این دو فرنوم لبی یا زبانی کوتاه و تنگ باشد، باعث مشکلاتی مانند لکنت زبان یا تحلیل لثه می شود. در عمل جراحی فرنکتومی، پریودنتیست با ایجاد برش ریز فرنوم را آزاد می کند تا کوتاه و کشیده نباشد.
کاشت ایمپلنت دندان توسط پریودنتیست
بسیاری از متخصصان لثه و بیماری های پریودنتال علاوه بر درمان و جراحی های لثه کاشت ایمپلنت دندان نیز انجام می دهند. البته علاوه بر پریودنتیستها، دندانپزشک عمومی و متخصص ایمپلنت (ایمپلنتولوژیست) نیز کاشت دندان با ایمپلنت انجام می دهند.
ممکن است برخی بیماران (مخصوصا سالمندان) به علت تراکم استخوان فک پایین شرایط ایمپلنت نداشته باشند. این افراد با مراجعه به متخصص پریودنتیست می توانند برای گرافت یا پیوند استخوان لثه اقدام کنند تا توانایی کاشت دندان پیدا کنند.
علائم بیماری لثه: چه موقع باید به پریودنتیست مراجعه کنیم؟
اصلی ترین علائم بیماری پریودنتال لثه ورم حساسیت، درد و خونریزی هنگام لمس هستند. معمولا علائم بیماری لثه به ترتیب زیر می شوند بنابراین در صورت مشاهده آنها باید فورا به پریودنتیست متخصص لثه مراجعه کنید:
- تورم و التهاب لثهها (احتمال بیماری ژنژیویت لثه)
- تغییر رنگ لثه به قرمز تیره از صورتی حالت طبیعی (به علت پرخون شدن)
- خونریزی لثه هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
- چرک یا عفونت لثه (آبسه دندان)
- بوی بد دهان (هالیتوزیس)
- تحلیل رفتن لثه (عقب نشینی خط لثه و نمایان شدن ریشه دندان)
- تغییر در حالت قرارگرفتن دندانها روی هم (بدچفتی)
- لق شدن دندان ها
- افتادن دندان
معمولا علائم بیماری لثه با ترتیب بالا بروز می کنند. مراحل اولیه شامل بیماری ژنژیویت می شود که قابل درمان است. با مشاهده هر یک از علائم بالا در اولین فرصت به دندانپزشک یا متخصص لثه مراجعه کنید. تشخیص به موقع بیماریهای لثه و شروع فوری درمان، از بیماری خطرناک پریودنتیت با علائم تحلیل لثه، تحلیل استخوان فک و لق شدن و در نهایت افتادن دندان جلوگیری میکند.
یکی از بهترین راه های پیشگیری از بیماری پریودنتال مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ و تشخیص است. شما می توانید با دندانپزشکان ایران از بهترین دندانپزشک یا متخصص لثه در شیراز یا شهر خود آنلاین نوبت بگیرید.
منبع Perio.org و ClevelandClinic