دهان پزشکی چیست؟ چه موقع به پاتولوژیست دهان مراجعه کنیم؟

دهان پزشکی یکی از شاخه های جدید دندانپزشکی برای شناسایی و درمان بیماری های ناحیه دهان و فک است. برای درمان تخصصی بیماری هایی مانند زگیل و آفت دهان، برفک، تبخال یا سایر ضایعات التهابی و خود ایمنی باید به دهان پزشک یا پاتولوژیست دهان و دندان متخصص مراجعه کرد. در این مقاله دندانپزشکان ایران ما تخصص دهانپزشکی و وظایف پاتولوژیست دهان و دندان را بررسی میکنیم.

دهان پزشکی چیست؟

دندانپزشکان بعد دوره عمومی دندانپزشکی می توانند در رشته دهان پزشکی (oral medicine) تخصص بگیرند تا بصورت ویژه بیماری های پیچیده بافت نرم و سخت دهان، فک و صورت را تشخیص و درمان کنند. بنابراین دهان پزشک دکتر دندانپزشک متخصص شناسایی و درمان بیماری های مخصوص دهان (پاتولوژیست دهان) است.

دلایل اصلی مراجعه به دهان پزشک

برخلاف دندانپزشک عمومی که روی ترمیم پوسیدگی دندان تمرکز دارد، برای بیماری های زیر باید به متخصص دهان پزشکی در شیراز مراجعه کرد:

بیماری های مخاط دهان (بافت نرم)

بیماری های مخاط دهان (بافت نرم) شامل: آفت، برفک، تبخال، لیکن پلان دهانی و پمفیگوس میشود. علاوه بر این بیماری های خود ایمنی که باعث زخم و ضایعه در دهان می‌شوند نیز در این دسته قرار می گیرند.

عکس آفت دهان – از دلایل رایج مراجعه به دهان پزشک

تشخیص و درمان دردهای دهان، فک و صورت

این شامل درد مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، دردهای عصبی صورت و سایر انواع درد مزمن صورت میشود که پزشک یا دندانپزشک عمومی قادر به تشخیص علت آن نیست.

تشخیص سرطان دهان لثه و فک

یکی دیگر از دلایل مراجعه به دهان پزشک تشخیص زودهنگام انواع سرطان دهان و لثه است. با آزمایش و بیوپسی (نمونه برداری) به موقع احتمال تشخیص و درمان موفق سرطان های دهان بسیار بالاتر است.

سلامت دهان بیماران با شرایط پزشکی خاص

دهان پزشک به مدیریت علائم و سلامت دهان و دندان افراد با بیماری های مزمن مانند دیابت، سرطان و بیماری های خودایمنی که خطرات زیادی بر سلامت دهان و دندان دارند تخصص دارند.

مدیریت سلامت دهان و عوارض جانبی درمان های خاص

برخی از داروها مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی باعث ایجاد عوارض جانبی و افزایش خطر بیماری دهان میشوند. دهان پزشکان به بیماران کمک می کنند عوارض داروها را کنترل کنند تا بتوانند سلامت دهان و دندان های خود را بهتر حفظ کنند.

مشاوره و مدیریت جراحی های دهان و فک

قبل از جراحی های پیچیده دهان و فک مشاوره تخصصی با دهانپزشک به برنامه‌ریزی درمان کمک میکند.

برای چه بیماری های دهان باید به دهان پزشک مراجعه کنیم؟

اصلی ترین دلایل مراجعه بیماران به دهان پزشک یا پاتولوژیست دهان شامل:

• برفک
• آفت دهان
• زگیل دهانی (HPV)
• تبخال
• لیکن پلان دهانی
• بیماری های لثه – التهاب لثه و پیوره
• سرطان دهان
• پیشگیری از مشکلات دهان و دندان

درمان برفک دهان

برفک نوعی عفونت قارچی دهان است که با لکه های سفید روی زبان یا داخل گونه قابل تشخیص است. معمولا برفک در نوزادان، افراد مسن یا کسانی که نقص ایمنی دارند دیده می‌شود.

آفت دهان

زخم های کوچک و دردناکی داخل لپ و دهان هستند که معمولا بخاطر غذای تیز، حساسیت غذایی یا کمبود ویتامین بروز میکنند. آیا میدانستید یکی از بهترین روشهای درمان خانگی آفت دهان با رب انار است؟

تشخیص و درمان زگیل دهان یا HPV

زگیل دهانی که معمولا در ناحیه زبان و گلو رخ میدهد ناشی از اچ پی وی (HPV) نوعی بیماری ویروس است. راه انتقال HPV تماس پوستی هنگام رابطه جنسی یا رابطه دهانی (اورال) است. شاید مطلب دیگر ما کمک کند تفاوت آفت و زگیل دهانی را بشناسید.

عکس زگیل دهان یا HPV

لیکن پلان دهانی

لیکن پلان نوعی بیماری التهابی مزمن است که گاهی در مخاط دهان نیز بروز میکند. معمولا لیکن پلان دهانی به صورت خطوط سفید توری شکل یا زخم های قرمز دردناک در دهان مشخص میشود.

درمان تبخال

تبخال ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ است که به شکل تاول های ریز و دردناک در اطراف لب و دهان ایجاد میشوند.

بیماری های لثه – التهاب لثه و پیوره

که شامل سطح خفیف التهاب لثه (ژنژیویت) و سطح خطرناک پریودنتیت (پیوره) است. التهاب لثه با قرمزی و خونریزی لثه قابل تشخیص است و باید به زودی با مراجعه به دهان پزشک یا متخصص بیماری لثه (پریودنتیست) درمان شود. در غیر اینصورت التهاب لثه ممکن است باعث پریودنتیت و در مواردی از دست دادن دندان شود.

پیشگیری از انواع سرطان دهان

سرطان ممکن است در هر قسمت از دهان، از جمله لب‌ها، زبان، لثه، سقف دهان یا داخل لپ ایجاد شود. دهان پزشک با بیوپسی (نمونه برداری) و معاینه می تواند نقش مهمی در تشخیص به موقع و درمان سرطان داشته باشد.

مصرف دخانیات، الکل و HPV از اصلی ترین عوامل خطر سرطان دهان هستند. تشخیص زودهنگام سرطان دهان از اهمیت بالایی برای درمان موفق برخوردار است.

چطور از مشکلات دهان و دندان پیشگیری کنیم؟

با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک و دهان پزشک، میتوانید از بسیاری از مشکلات دهان و دندان پیشگیری کنید.

• بهداشت مناسب دهان و دندان شامل مسواک زدن صحیح دو بار در روز، استفاده از نخ دندان و دهانشویه
• مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینات دوره ای و جرم گیری
• پرهیز از مصرف دخانیات و الکل
• تغذیه سالم و متعادل

پرسش های متداول در مورد دهان پزشکی یا پاتولوژی دهان

تفاوت بین دندانپزشک عمومی و دهان پزشک چیست؟

دندانپزشک عمومی بیشتر بر روی درمان پوسیدگی دندان و ترمیم آن تمرکز دارد، در حالی که دهان پزشک به تشخیص و درمان بیماری‌های بافت‌های نرم و سخت دهان، فک و صورت می‌پردازد.

چه زمانی باید به دهان پزشک مراجعه کنیم؟

اگر آفت، برفک یا درد و التهاب دهان، لثه، زبان یا فک دارید که بعد ۱ تا ۲ هفته خوب نشده بهتر است به دهان پزشک مراجعه کنید.

آیا دهان پزشک می‌تواند سرطان دهان را تشخیص دهد؟

بله، دهان پزشکان متخصص تشخیص سرطان دهان هستند و با معاینه و نمونه برداری (تست بیوپسی)، احتمال سرطانی شدن سلول ها را به سرعت و دقت تشخیص دهند.

انتخاب دهان پزشک مناسب با دندانپزشکان ایران

دهانپزشکی از تخصصهای دندانپزشکی برای تشخیص و درمان بیماری های مربوط به دهان، فک و صورت است. دهان پزشکان نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و تشخیص به موقع بیماری های جدی مانند سرطان دهان دارد.

بنابراین اگر زخم، ضایعه یا درد دهان، لثه، زبان یا فک دارید که بعد ۱ تا ۲ هفته خوب نشده بهتر است به دهان پزشک مراجعه کنید. برای انتخاب دهان پزشک مناسب، می‌توانید از دندانپزشک عمومی خود راهنمایی بگیرید یا از طریق نوبت اینترنتی دندانپزشکان ایران به بهترین متخصص در شیراز یا تهران مراجعه کنید.

منابع این مطلب OMFS و AAOM هستند.