انواع پوزیشن بیمار روی یونیت دندانپزشکی

بیمار در تمام طول درمان دندانپزشکی روی صندلی قرار دارد. به همین دلیل نوع نشستن یا دراز کشیدن بیمار برای جلوگیری از درد یا گرفتگی عضلات اهمیت زیادی دارد. در این مقاله دندانپزشکان ایران انواع پوزیشن بیمار روی یونیت دندانپزشکی برای راحتی او و کاهش آسیب به دکتر معرفی می کنیم.

نکاتی در مورد پوزیشن بیمار روی یونیت دندانپزشکی

پوزیشن بیمار بر روی یونیت دندانپزشکی از عوامل مهم در اطمینان از راحتی، ایمنی و موفقیت درمان دندانپزشکی است. انتخاب نحوه مناسب به دندانپزشک اجازه می‌دهد به راحتی به ناحیه دهان و دندان بیمار دسترسی پیدا کند و ابزارهای جراحی و دندانپزشکی را بکار ببرد. همچنین، پوزیشن صحیح بیمار باعث کاهش خستگی و درد بیمار و پزشک در طول روند درمان می‌شود.

به همین دلیل مهم است که به دندانپزشک‌های خوب شیراز مراجعه کنید تا بعد از درمان دچار درد و گرفتگی نشوید.

پوزیشن صحیح بیمار روی یونیت (صندلی دندانپزشکی)

تصمیم درباره پوزیشن بیمار روی یونیت در مرحله اول به عوامل زیر بستگی دارد:

1. نوع درمان دندانپزشکی (عصب کشی، ارتودنسی و …)
2. موقعیت دقیق دندان خراب در دهان بیمار (دندان‌های جلو یا عقب) بستگی دارد.

بنابراین متخصصان توصیه می‌کنند:

• ارتفاع یونیت بیمار باید از صندلی دکتر و دستیار دندانپزشک کمی بالاتر باشد.
• فاصله بین چشم دکتر و دندان بیمار باید بین ۳۵ تا ۴۵ سانتی‌متر باشد. در صورت نیاز به دقت بیشتر ممکن است دکتر نزدیکتر بیاید.
• برای اینکه دندانپزشک فضای بیشتری برای استفاده داشته باشد بیمار باید در وضعیت ارگونومیک و راحت اما کاربردی قرار بگیرد.

توجه به شرایط بیمار در انتخاب وضعیت مناسب

علاوه بر این باید متخصص باید وضعیت یا بیماری های پیش زمینه مراجعین را در انتخاب حالت نشستن بیمار در نظر بگیرد.

برخی از شایع‌ترین مواردی که در تصمیم درباره نوع پوزیشن بیمار روی یونیت دندانپزشکی تاثیر می گذارند:

• سرگیجه
• بارداری کدام درمان های دندانپزشکی در دوران بارداری خطری ندارند یا ضروری هستند؟
• و سن بیمار (سالمند یا کودک) هستند.

دقت کنید که این دسته از افراد نمی‌توانند به راحتی یا برای مدت طولانی روی یونیت دراز بکشند یا بنشینند. پس باید قبل از شروع درمان به شرایط بیمار توجه شود.

مرتبط با تجهیزات دندانپزشکی: کاربرد و انواع اتوکلاو دندانپزشکی؛ اهمیت استریلیزاسیون

انواع پوزیشن بیمار روی یونیت دندانپزشکی

معمولا سه حالت اصلی برای اغلب درمان های دندانپزشکی بکار می‌رود:

۱. پوزیشن صاف و نشسته با زاویه °۹۰

در این حالت بیمار صاف و عمودی روی صندلی می‌نشیند. این پوزیشن برای قبل از شروع مانند زمانی که دکتر می‌خواهد با بیمار درباره علائم بیماری یا هدف از درمان صحبت کند یا هنگام ترخیص مناسب است. بنابراین بیشتر هنگام معاینه قبل یا بعد از درمان کاربرد دارد و معمولا درمان در یکی از دو وضعیت زیر انجام می‌شود:

۲. پوزیشن سوپاین (Supine) – بیمار کامل به پشت درازکشیده

بهترین حالت برای درمان دندان و لثه فک بالا پوزیشنی است که بیمار به‌طور کامل روی یونیت به کمر درازکشیده است.

• در این حالت صندلی تخت خوابیده و موازی زمین است. بنابراین سر، زانو و پای بیماری تقریبا در یک ارتفاع قرار دارند.
• برای راحتی بیشتر لازم است که سر بیمار از پاهای او پایینتر قرار نگیرد.
• در این وضعیت سطح جونده دندان‌های عقبی (آسیاب) با کف زمین زاویه عمودی می‌سازد.
• ساده‌ترین راه فهمیدن پوزیشن صحیح سر بیمار روی یونیت توجه به رو به بالا بودن موقعیت فک اوست.

۳. پوزیشن نیمه سوپاین (Sub-Supine) – سر بیمار پایینتر از کمر و پا

زمانی که دندانپزشک قصد کار روی دندان های قوص فک پایین دارد، بهتر است صندلی بیمار به پشت دراز بکشد.

• در این پوزیشن سطح جونده دندان‌های پایین بیمار با زمین زاویه °۴۵ می‌سازد.
• بنابراین ناحیه تحت درمان تقریبا هم ارتفاع آرنج دندانپزشک قرار می‌گیرد و دسترسی به دندان های عقبی راحتتر است.
• این وضعیت همچنین کمک می کند دکتر دچار آسیب و درد شانه و گردن نشود.
• پوزیشن سر بیمار در این وضعیت زمانی درست است که چانه بیمار رو به پایین قرار بگیرد.

تطبیق پوزیشن بیمار روی یونیت با محیط و تجهیزات دندانپزشکی

جالب است بدانید بیشتر ابزار جراحی ها برای پزشکان راست دست طراحی شده اند. اما امروزه بیشتر ابزار دندانپزشکی به شیوه‌ای طراحی می‌شوند که تفاوتی برای استفاده دندانپزشک راست دست یا چپ دست نباشد. تا همه پزشکان بتوانند با کمترین دستکاری از یونیت و دستگاه ها به راحتی استفاده کنند.

با توجه به اینکه دکتر راست دست یا چپ دست است و محیط مطب چقدر فضا برای جابجایی دارد، کج کردن سر بیمار به طرفین دسترسی و دید بهتری به او می‌دهد. البته باید به راحتی بیمار و مدتی که لازم است در این وضعیت بماند نیز توجه شود. یکی دیگر از روش های دسترسی بهتر به دهان بیمار ایزولاسیون است.

ایزولاسیون در دندانپزشکی چیست و چه اهمیتی دارد؟

ایجاد تغییرات لازم برای تطبیق با حالت طبیعی

از آنجا که بسیاری از بیماران مسن قوز دارند و سر آنها رو به جلو خم است، ممکن است برای نشستن یا دراز کشیدن روی یونیت دندانپزشکی دچار مشکل شوند. بنابراین بهتر است موارد زیر رعایت یا استفاده شوند:

• بالش زیر گردن برای راحتی
• تنظیم وضعیت قسمت سر صندلی برای جلوگیری از گرفتگی ماهیچه گردن

این کار کمک می کند دید دندانپزشک به دهان و دندان بیمار بهتر شود ضمن اینکه عضلات گردن شل می‌ماند و بعد از نوبت مراجعه درد نمی‌گیرد.

• اگر بیمار نمی تواند به مدت طولانی روی یونیت در وضعیت سوپاین – به کمر دراز بکشد، باید او را در وضعیت نشسته با زاویه ۶۰ یا ۹۰ درجه قرار داد.
• گاهی برای تکمیل درمان در چنین پوزیشنی، دکتر باید تمام مدت ایستاده عمل کند.

یکی از ملاحظات مهم در انتخاب انواع پوزیشن بیمار روی یونیت دندانپزشکی، قد بیمار مخصوصا برای افراد کوتاه یا کودکان است. گذاشتن بالش زیر زانوی بیمار کمک می‌کند بهتر بتواند خودش را بالا بکشد و در وضعیت مناسب قرار بگیرد.

مرتبط با تجهیزات دندانپزشکی: انواع فرز دندانپزشکی از نظر جنس، شکل سری و شنک

خلاصه نکات مهم و توصیه دندانپزشکان ایران

انتخاب درست پوزیشن بیمار روی یونیت دندانپزشکی برای جلوگیری از گرفتگی و فشار به کمر و گردن دکتر و مراجع اهمیت بسیار زیادی دارد.

• انتخاب وضعیت نشستن یا درازکشیدن روی صندلی دندانپزشکی به نوع درمان و جای دقیق دندان (یا لثه) در فک بالا یا پایین بستگی دارد.
• بیمار ممکن است به یکی از این ۳ حالت باشد: عمودی بنشیند یا به پوزیشن سوپاین و ساب سوپاین روی یونیت دراز بکشد.
• ایجاد تغییرات لازم با توجه به محیط کلینیک، ابزار و چپ یا راست دست بودن پزشک به کاهش صدمات ناشی از قرارگیری در وضعیت نامناسب را به حداقل می‌رساند.

به‌کارگیری ابزار و دستگاه های دندانپزشکی مدرن که در طراحی افراد چپ دست را نیز در نظر می‌گیرند، به کنترل پوزیشن و کاهش درد و گرفتگی بعد از عمل دندانپزشکی کمک می‌کنند.

منبع: مقالات تجهیزات و نکات دندانپزشکی uq.Pressbook