شماره گذاری و اسم دندان ها در دندانپزشکی (روش پالمر و یونیورسال)
اغلب ما دندان ها را به اسم نوع آنها (پیش، نیش، آسیا و عقل) می شناسیم. اما آیا تا به حال به اسم و نحوه شماره گذاری دندان ها در دندانپزشکی فکر کردهاید؟ سیستم نام و شماره گذاری به دکتر و دستیار کمک می کند به راحتی متوجه شوند صحبت از کدام دندان است. در این مقاله دندانپزشکان ایران به سیستم پالمر اسم دندان ها برای آشنایی مراجعین یا دستیاران دندانپزشکی با آناتومی دندانها می پردازیم؛ با ما همراه باشید.
سیستم پالمر (Palmer Notation) روش اسم و شماره گذاری دندان ها
روش شماره و نام گذاری پالمر برای شناسایی و صحبت درباره یک دندان خاص در دندانپزشکی استفاده می شود. با اینکه سیستم FDI فدراسیون جهانی دندانپزشکی روشی جدیدتر برای اسم دندان ها محسوب می شود همچنان دندانپزشکان در ایران و بسیاری از کشورها (مانند انگلیس) از روش پالمر یا Zsigmondy-Palmer استفاده می کنند.
برای معاینه میتوانید با دندانپزشکان ایران از بهترین دندانپزشک در شیراز آنلاین نوبت بگیرید.
اسم و شماره دندان ها در دندانپزشکی طبق سیستم پالمر
شما می توانید به راحتی روش پالمر اسم دندانها را در ادامه یاد بگیرید. به این صورت با نحوه نوشتن شماره دندان در نسخه آشنا می شوید و میفهمید صحبت از ترمیم یا پوسیدگی کدام دندان شماست. همچنین راحتتر می توانید مشکلات دهان و دندان خود را به دندانپزشک اطلاع دهید.
روش شماره و اسم گذاری پالمر برای دندان های دائمی:
بهطور معمول هر انسان ۳۲ دندان دائمی دارد. این جدول یا چارت شماره دندان های دائمی کمک می کند طرز کار این سیستم را فراموش نکنید.
دقت کنید که شماره دندانها در سیستم اسمگذاری پالمر از زاویه دید دندانپزشک است.
سیستم پالمر: نام و شماره گذاری دندان های دائمی در دندانپزشکی | |
---|---|
فک بالا سمت چپ | فک بالا سمت راست |
8 └7 └6 └5 └4 └3 └2 └1└ | ┘1┘ 2┘ 3┘ 4┘ 5┘ 6┘ 7┘ 8 |
8 ┌7 ┌6 ┌5 ┌4 ┌3 ┌2 ┌1┌ | ┐1┐ 2┐ 3┐ 4┐ 5┐ 6┐ 7┐ 8 |
فک پایین چپ | فک پایین راست |
نام و شماره گذاری دندانهای شیری (سیستم پالمر)
دندان های شیری ۲۰ عدد هستند و شامل دندان های ۸ پیش، ۴ نیش و ۸ آسیا بزرگ می شوند. این دندانها از ۶ ماهگی شروع به رشد می کنند و سپس جای خود را به دندانهای دائمی می دهند.
نام و شماره گذاری دندان های شیری به روش پالمر | |
---|---|
فک بالا چپ | فک بالا راست |
A └B └C └D └E└ | ┘E┘ D┘ C┘ B┘ A |
A ┌B ┌C ┌D ┌E┌ | ┐E┐ D┐ C┐ B┐ A |
فک پایین چپ | فک پایین راست |
رشد دندان های شیری از ۶ ماهگی (دندان پیش) تا ۳۳ ماهگی (دندان آسیا شیری) طول می کشد. در ادامه ترتیب رشد و بازه زمانی طبیعی در آمدن انواع دندانهای شیری در کودکان را با شماره آنها می بینید.
در صورت بروز مشکل یا تاخیر در رشد دندان شیری به بهترین دندانپزشک اطفال در شیراز مراجعه کنید.
مطلب مرتبط: روند رشد استخوان فک و صورت تا چه سنی ادامه دارد؟
کاربرد و اسم انواع دندان ها در دندانپزشکی
دندانهای انسان ۴ دسته و نوع اصلی دارند که هر کدام وظیفه و شکل ظاهری مخصوص دارند. اسم دندان ها در دندانپزشکی به انگلیسی و فارسی شامل:
- دندان های پیش (Incisors)
- نیش (Canines)
- دندان های آسیا یا آسیاب کوچک (Premolars)
- دندان های آسیاب بزرگ (Molars)
البته تعدادی از دندانهای آسیا بزرگ به نام دندان های عقل (Wisdom Teeth) شناخته می شوند. معمولا همه افراد ست کامل ۴ تایی دندان عقل (که همان سومین دندان آسیای بزرگ است) را ندارند.
کاربرد، شکل ظاهری و نام دندان ها به ترتیب:
۱. دندان های پیش (Incisors)
در هر فک ما ۴ دندان جلویی (پیش) در وسط قرار دارد که برای بریدن و تکه کردن لقمه غذا بکار می روند. بنابراین ما در مجموع ۸ دندان پیش داریم که این تعداد برای دندان های شیری و دائمی یکسان است. دندان های پیش ضخامت کمی دارند (تیز هستند) و غذا را به تکه تکه های قابل جویدن خورد می کنند.
دندان های پیش یا جلویی بیشترین اهمیت را در زیبایی از نظر دندانپزشکی دارند چون مستقیم در معرض دید هستند. اگر طبق روش شمارهگذاری پالمر دندان ها را به ۴ بخش تقسیم کنیم، دندانهای پیش شماره ۱ و ۲ در هر بخش را دارند.
۲. دندان های نیش (Canines)
دندان های تیز و برنده نیش بلندتر هستند و برای پاره کردن گوشت استفاده می شوند. هر فک ما ۲ دندان نیش (مجموع ۴ نیش) در کنار دندان های پیش وجود دارد. جالب است بدانید ما همه ۴ دندان نیش و ۸ دندان پیش را در بین دندان های شیری و دائمی خود داریم.
طبق سیستم شماره گذاری پالمر، دندان های نیش شماره ۳ در تقسیم چهارگانه را به خود اختصاص می دهند. دندانهای نیش عمیق ترین ریشه را دارند، بنابراین بسیار محکم در فک قرار می گیرند.
۳. دندان های آسیاب کوچک (Premolars)
در کنار هر دندان نیش دو عدد دندان آسیاب کوچک قرار دارد (مجموع ۸ آسیا کوچک) که پهن تر و بزرگتر هستند اما لبه های برجسته و تیز دارند. دندان های آسیا مسئولیت له و خرد کردن غذا و کمک به گوارش را دارند.
۴. دندان های آسیا یا آسیاب بزرگ (Molars)
اصلی ترین نقش در جویدن غذا مربوط به آسیای بزرگ در انتهای فک است که غذا را به ذرات کوچک و قابل هضم تبدیل می کند. دندان آسیاب بزرگ پهن ترین و قوی ترین دندان در دهان ما است. سطح جونده آنها بزرگ ناهموار و برای آسیاب غذا مناسب است. هر فک ۳ دندان آسیاب بزرگ دارد که به ترتیب اول، دوم و عقل (سوم) نام دارند.
۵. دندان عقل (Wisdom Teeth)
دندان های عقل (Wisdom Teeth) ۴ عدد (یک دندان در هر بخش ۴ گانه فک) هستند. اغلب افراد ۴ دندان عقل دارند اما ممکن است برخی افراد تعداد کمتر یا اصلا دندان عقل نداشته باشند. این دندانها همان سومین دندان آسیای بزرگ هستند که چون دیرتر در می آیند و جای کافی در فک ندارند معمولا باعث مشکلات ارتودنسی می شوند.
از آنجا که دندانهای عقل در اواخر نوجوانی یا اوایل ۲۰ سالگی رشد می کنند و همزمان با بلوغ فکری هستند، نام دندان عقل را به خود اختصاص دادهاند.
روش یونیورسال (Universal) نام و شماره دندانها
در سیستم یونیورسال، هر یک از دندانهای دائمی شما با یک عدد منحصر به فرد از ۱ تا ۳۲ شماره گذاری میشوند. شمارهگذاری از دندان عقل (آخرین دندان) فک بالا سمت راست شروع می شود و از دید دندانپزشک به صورت مارپیچ در جهت عقربه های ساعت تا دندان عقل فک پایین سمت چپ ادامه مییابد. دندانهای فک بالا با اعداد ۱ تا ۱۶ و دندانهای فک پایین با اعداد ۱۷ تا ۳۲ مشخص می شوند.
جمع بندی دندانپزشکان ایران
همه ما ۴ دسته اصلی یا نوع دندان داریم: پیش، نیش، آسیای کوچک و بزرگ. هر کدام از این دندان ها عملکرد و کاربرد خاص خود را دارند و به ما کمک می کنند غذا را بجویم یا درست صحبت کنیم. هر کودک ۲۰ دندان شیری دارد: پیش، نیش و آسیای بزرگ اول و دوم. این تعداد با در آمدن دندانهای اسیای کوچک (۸ عدد) و دندان عقل (۴ تا) به ۳۲ دندان دائمی می رسد. البته بسیاری از افراد تعداد دندان عقل کمتری در می آورند یا اصلا دندان عقل ندارند.
معمولا در ایران دندانپزشکان برای اسم و شماره گذاری دندان از روش پالمر استفاده می کنند. در سیستم پالمر دندانهای فک به ۴ بخش (فک بالا، پایین – چپ و راست) تقسیم می شوند که هر کدام شامل ۸ دندان می شود.
با اینکه دندان ها بسیار محکم و مقاوم هستند، لازم است برای جلوگیری از پوسیدگی بهداشت دهان و دندان را از کودکی جدی بگیریم. بهداشت دهان و دندان در بزرگسالان و کودکان شامل حداقل دو بار مسواک و نخ دندان در روز و مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه (چکآپ) است.
منبع: مقالات درباره دانش دندانپزشکی VeryWellHealth و Bionity