هوش مصنوعی در دندانپزشکی: ۹ مورد از کاربردها و تاثیرات

با خودتان فکر کنید مزایا و کاربردهای متعددی برای هوش مصنوعی (AI) در تخصص دندانپزشکی چیست؟ دندانپزشکی در سال های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته و با ورود هوش مصنوعی AI انتظار داریم این حرفه دچار تحول ساختاری شود. با دندانپزشکان ایران همراه باشید تا بدانید به کارگیری AI در این صنعت چگونه باعث تحول در زمینه تشخیص، ایجاد برنامه درمانی و مراقبت از بیمار دندانپزشکی می شود.

از مهمترین کاربردها و تاثیرات هوش مصنوعی در دندانپزشکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. بهبود تصویربرداری و تشخیص بیماری دهان و دندان

در یک سال گذشته، روش های تصویربرداری مبتنی بر هوش مصنوعی تاثیرات فوق‌العاده بزرگی در تشخیص پزشکی (و دندانپزشکی) ایجاد کرده‌اند. به‌کارگیری الگوریتم های یادگیری ماشین (ماشین لرنینگ) برای معاینه عکس رادیوگرافی، سی تی اسکن دهان و دندان امکان پذیر است. این کار کمک شایانی به ایجاد و بررسی تصاویر سه بعدی و تشخیص خودکار و دقیق اختلالات دندان مانند پوسیدگی دندان، شکستگی فک و حتی تومور خواهد کرد.

انواع تکنولوژی های جدید به دندانپزشک کمک می کنند بیماری را در مراحل ابتدایی و با دقت بالاتری تشخیص دهد. بنابراین بیمار به سرعت تحت درمان قرار می گیرد و لازم نیست نگران بروز مشکلات جدی ناشی از پیشرفت مریضی به مراحل خطرناک باشد.

نمونه این روش ها CAD و CAM است که در بهترین کلینیک های دندانپزشکی دیجیتال شیراز انجام می شود.

اسکن دندان و پرینت سه بعدی تجهیزات دندانپزشکی

علاوه بر این هوش مصنوعی می تواند در زمینه ساخت مدل 3D (سه بعدی) دندان و فک بیماران کاربرد داشته باشد. بنابراین در آینده می‌توان از این مدلها برای چاپ ۳ بعدی تجهیزات پزشکی برای دهان بیمار یا برنامه ریزی جراحی های ترمیمی پیچیده حتی قبل از شروع درمان استفاده کرد.

یکی دیگر از مزایای بکارگیری هوش مصنوعی AI در دندانپزشکی اندازه گیری و ثبت ابعاد فک و دندان است. ایجاد مدل سه بعدی دهان همچنین به کادر پزشکی اجازه می دهد نتایج آزمایش را با هم به اشتراک و بررسی بگذارند.

برای مثال آیا می‌دانستید AI در تشخیص بیماری لثه (پریودنتال) به اندازه پزشک دقیق است؟

۸ ترند دندانپزشکی در سال 2024: تکنولوژی و AI

۲. شخصی سازی برنامه درمان با نیاز بیمار

الگوریتم های هوش مصنوعی می توانند حجم زیادی از اطلاعات بیمار مانند سابقه بیماری، عوامل ژنتیکی و بیماری های ارثی، موارد مربوط به سبک زندگی را بررسی کنند و با توجه به آنها برنامه اختصاصی درمان ارائه دهند.

هوش مصنوعی با توجه به تفاوت های فردی و پیش بینی روند درمان، به دندانپزشک کمک می کند تصمیم و عملکردی مختص نیاز بیمار انجام دهد. این شخصی سازی هوشمند ضمن افزایش اثربخشی درمان و رضایت بیمار، باعث بازده حداکثری منابع انسانی و مالی می شود.

۳. اطمینان از عدم بروز اشتباه پزشکی

کاربرد دیگر AI جلوگیری از اشتباهات رایج دندانپزشکی با ارائه نظر و توصیه تخصصی بی طرفانه است. ضمن اینکه استفاده از هوش مصنوعی کمک می کند شروع فعالیت با تکنولوژی های جدید به راحتی و بدون نیاز به تغییرات اساسی در کلینیک یا مراکز انجام شود.

مثلا الگوریتم AI تشخیص می دهد که کدام نواحی دهان نیاز به اقدام دندانپزشکی دارند و برنامه درمان را با توجه به شرایط خاص بیمار شخصی سازی می کند. یا پزشک درستی تصمیم خود را با تشخیص هوش مصنوعی مقایسه می کند.

با مراجعه به بهترین دندانپزشک در شیراز می توانید خطر اشتباهات دندانپزشکی را به حداقل برسانید.

۴. کاربرد ربات های هوشمند در جراحی دندانپزشکی

هم اکنون سیستم‌های رباتیک با قابلیت های هوش مصنوعی تاثیرات بزرگی در تغییرات حوزه دندانپزشکی دارند. ربات های هوشمند AI در عمل های پیچیده و مهم دندانپزشکی بکار می روند و نه تنها دقت متخصصان را بالا می برند، بلکه خطر اشتباهات را به حداقل می رسانند.

شاید در آینده کاربرد ربات های AI برای انجام خودکار درمان های یکنواخت و تکراری مانند جرم گیری دندان و تنظیم سیم ارتودنسی باعث کاهش هزینه دندانپزشکی شود. یا به دندانپزشک فرصت بیشتری برای تصمیمات و درمان های پیچیده و مهم بدهد.

۵. طراحی و ساخت پروتز با کیفیت و هزینه مناسب

همچنین امکان ترکیب مدل سازی ۳ بعدی AI و دستگاه هوشمند برای ساخت پروتز های دندانپزشکی مانند ایمپلنت و روکش با کیفیت بیشتر و قیمت پایینتر به‌وجود می‌آید.

متخصصان تصور می کنند سیستم های رباتیک مبتنی بر هوش مصنوعی طی چند سال آینده به طور چشمگیری توسعه پیدا کنند. بنابراین انتظار می رود شغل های مرتبط با طراحی و ساخت تجهیزات روباتیک دندانپزشکی به تخصصی پردرآمد در آینده نزدیک تبدیل شود.

۶. منشی و دستیار دندانپزشکی هوش مصنوعی AI

تصور کنید که می‌خواهید نوبت دندانپزشکی بگیرید، سوالی درباره هزینه ها و نحوه پرداخت دارید. یک چت بات AI می تواند وظیفه کاغذ بازی ها را به عهده بگیرد و پشتیبانی ۲۴ ساعته به بیماران ارائه دهد تا زمان معطلی و انتظار به حداقل برسد. ضمن اینکه لازم نیست دکتر دندانپزشک بخشی از زمان خود را به این مسائل اختصاص دهد و زمان بیشتری برای بیماران صرف می کند.

در حال حاضر رقابت شدیدی در صنعت دندانپزشکی وجود دارد و انتظار می رود تقاضای بازار کار برای دکتر دندانپزشک در سال های آینده به شدت افزایش یابد. سازمان آمار وزارت کار آمریکا تخمین می زند بازار کار این کشور حداقل نیاز به بیش از یک میلیون متخصص دندانپزشک دیگر تا سال ۲۰۲۶ خواهد داشت.

با اینکه استراتژی های مختلفی برای مدیریت این کمبود وجود دارد هوض مصنوعی از بارزترین راه حل ها برای رفع این مشکل در سال های آینده است.

۷. تجزیه و تحلیل علائم – مراقبت پیشگیرانه AI

قابلیت هوش مصنوعی AI برای تجزیه و تحلیل آماری حجم بزرگ مجموعه داده‌ها، به طراحی مدل های پیش بینی بیماری های دهان و دندان با دقت بالا کمک می کند. با شناسایی الگوها و عوامل خطرساز، هوش مصنوعی می تواند مشکلات دندانپزشکی مانند بیماری لثه و پوسیدگی دندان را قبل از بروز آنها تشخیص دهد. بنابراین دندانپزشک می تواند با شروع به موقع درمان از اختلالات جدی و غیرقابل درمان مثل بیماری پریودنتیت لثه یا آبسه دندان پیشگیری کند.

تصور کنید که AI بتواند افراد مستعد خرابی دندان یا التهاب لثه را با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها پیش بینی کند. به این صورت دندانپزشک می تواند قبل از پیشرفت بیماری درمان را شروع کند و سلامت دندان های شما با کنترین درد و هزینه تضمین کند.

اگر چه به‌کارگیری این نوع تکنولوژی در دندانپزشکی هنوز در مراحل ابتدایی است، کاربردها و تاثیرات هوش مصنوعی در دندانپزشکی بی شمار هستند و پتانسیل بالایی برای راحتی بیماران وجود دارد.

۸. دندانپزشکی غیر حضوری با کمک هوش مصنوعی

با بکارگیری از تکنولوژی های مختلف، دندانپزشک می تواند به‌صورت آنلاین و از راه دور (تله دنتیستری) شما را ویزیت یا درمان کند. اهمیت کاربرد ابزار هوش مصنوعی زمانی که افراد در مناطق روستایی که پزشک همیشه نیست یا برای افرادی که در مناطق شهری شلوغ زندگی می کنند دو چندان است. ضمن جلوگیری از مراجعه غیر ضروری و اتلاف وقت بیمار و دکتر، امکان تشخیص سریع‌تر بیماری و دسترسی آسان به خدمات دندانپزشکی میسر می شود.

برخی از بهترین دندانپزشکی تهران ویزیت و مشاوره آنلاین انجام می دهند.

۹. چک آپ و پایش دائم سلامتی – درمان در مراحل اولیه

علاوه بر این سنسورها و دستگاه های پوشیدنی سلامتی امکان بررسی و پایش مداوم علائم بیمار و وضعیت دهان و دندان او از دور را امکان‌پذیر می کند. حسگرهای مختلف می توانند موارد زیر را تحت نظر بگیرند:

• عادات غذایی
• سطح رعایت بهداشت دهان و دندان
• براکسیسم یا دندان قروچه مداوم
• و حتی سطح اسیدیته pH دهان که نقش مهمی در پوسیدگی دندان دارد

با جمع‌آوری و تحلیل داده ها بصورت همزمان، دندانپزشکان می توانند روند پیشرفت بیماران را تحت نظر بگیرند و توصیه های دقیق با توجه به وضعیت خاص دهان و دندان آنها ارائه کنند.

خلاصه هوش مصنوعی و توصیه دندانپزشکان ایران

به‌طور کلی کاربردها و تاثیرات هوش مصنوعی در دندانپزشکی به روش های زیر باعث تحول این حوزه سلامتی می شود:

• تشخیص دقیق و سریع بیماری
• برنامه ریزی روند درمان
• مراقبت دائمی و تشخیص زودهنگام
• بهبود سرعت روند نوبت گیری
• هماهنگی با بیمه و پزشکان متخصص دیگر

به این دلایل متخصصان صنعت دندانپزشکی معتقدند که با استفاده از تکنولوژی و ربات های AI، احتمالا در آینده شاهد کاهش هزینه های دندانپزشکی، افزایش دسترسی و رضایت مراجعین و پزشکان را شاهد باشیم.

منبع: مقالات روز دندانپزشکی جهان درباره آینده هوش مصنوعی ADA و DentistryIQ