پالپوتومی دندان چیست و چه تفاوتی با پالپکتومی (عصب کشی) دارد؟
پالپوتومی یکی از درمان های دندانپزشکی شبیه به عصب کشی (پالپکتومی) است که برای نجات دندان از عفونت یا پوسیدگی بهکار میرود. پالپ یا مغز دندان داخلی ترین قسمت دندان است که شامل دو بخش ریشه (عصب) و تاج است. این بخش از بافت نرم و مجموعهای از عروق خونی و سلولهای عصبی تشکیل شدهاست.
پالپوتومی معمولا برای کودکان و دندانهای شیری انجام می شود اما این روش دندانپزشکی برای بزرگسالان نیز میتواند مفید و موفق باشد. با این مقاله دندانپزشکان ایران درباره پالپوتومی برای درمان عفونت یا پوسیدگی پالپ و کرم خوردگی دندان کودکان همراه باشید.
پالپوتومی دندان چیست؟
معمولا زمانی که دندان دچار علائمی مانند التهاب و درد باشد احتمال عفونت پالپ (مغز دندان) وجود دارد و دکتر توصیه به پالپوتومی دندان کودک می کند. اولین علائم پالپوتومی دندان درد است و این عارضه با حساسیت به غذا و نوشیدنی سرد، گرم یا شیرین قابل تشخیص است.
بیماری پوسیدگی یا عفونت پالپ، پولپوتیس نام دارد و علت آن عدم رسیدگی و درمان به موقع پوسیدگی و حفره دندان خراب است. معمول دندان به دلایلی مانند رعایت نکردن بهداشت بعد از مصرف کربوهیدرات، قند و شیرینی زیاد است.
برای پالپتومی کودکان بهتر است به دندانپزشک متخصص اطفال در شیراز مراجعه کنید.
موارد انجام پالپتومی در دندانپزشکی کودکان بجای عصب کشی
پالپوتومی برای مواردی که دندان به حدی دچار پوسیدگی است که تا نزدیکی پالپ تاج خراب است و هر نوع برش مغز دندان را مشخص میکند، استفاده می شود. همچنین یکی دیگر از کاربردهای پالپوتومی دندان، ترمیم بعد آسیب فیزیکی شدید است. که البته این اتفاق برای کودکان مخصوصا هنگام بازی و زمین خوردن متداول تر است.
توجه به وضعیت دندان کودک قبل از اینکه عفونت شدید و خطرناک شود اهمیت بسیار زیادی دارد. بنابراین اگر لکه های زرد یا قهوهای روی دندان فرزند خود دیدید در اولین فرصت برای معاینه به دندانپزشک اطفال در شیراز مراجعه کنید.
مزایای پالپوتومی دندان کودکان نسبت به عصب کشی
از آن جهت که دندان شیری بچهها جای دندانهای دائمی را مشخص میکند، تا حد ممکن باید از افتادن یا کشیدن دندان کودکان جلوگیری کرد. این کار کمک می کند تا در بزرگسالی دندانها نامنظم نشوند و نیازی به ارتودنسی پیدا نکند.
علاوه بر این مراقبت از سلامت دندان شیری کودکان از مشکلات جدی مانند آبسه دندان، بیماری لثه یا هزینه های بیشتر در بزرگسالی پیشگیری می کند. یکی از تفاوت دندان شیری با دائمی، رشد ناقص ریشه است بنابراین احتمال موفقیت پالپوتومی دندان کودکان بیشتر است و نتیجه مطلوب را به ارمغان میآورد.
به همین دلیل با اینکه امکان انجام پالپتومی برای افراد بالغ وجود دارد، متخصصان دندانپزشکی درمان عصب کشی (پالپکتومی) را توصیه و انجام می دهند. لازم به ذکر است که متخصص درمان ریشه (اندودنتیست) تخصص بیشتری در عصب کشی (روت کانال) و پالپتومی نسبت به دندانپزشک عمومی دارد.
تفاوت پالپوتومی با پالپکتومی (عصب کشی) چیست؟
پالپتومی برای تخلیه بخشی از پالپ دندان مخصوصا در ناحیه تاج (قسمت بالایی دندان) انجام میشود. بعد از انجام پالپوتومی عصب ها یا همان ریشه های دندان دست نخورده و سالم باقی می مانند پس دندان می تواند بدون مشکل به رشد خود ادامه دهد.
در پالپکتومی یا عصب کشی، دندانپزشک تمام پالپ دندان و ریشههای آن را تخلیه می کند. معمولا پالپکتومی روی دندان هایی انجام می شود که بافت پالپ آن ها عفونت باکتری دارد یا دچار مرگ سلولی شده است. همچنین عصب کشی در مراحل اولیه آبسه دندان که عفونت هنوز به خون سرایت نکرده و نیازی به کشیدن دندان نباشد توصیه می شود.
هدف پالپکتومی تخلیه پالپ از ریشه و تاج برای نجات دندان از خطر آبسه یا افتادن است. معمولا در ادامه دندان با آمالگام یا کامپوزیت پر می شود، یا دندانپزشک روکش از جنس سرامیکی یا PFM روی آن می گذارد تا دندان تحت درمان بیشتر صدمه نبیند. در صورتی که پوسیدگی به مرحلهای برسد که ریشه را درگیر کند گزینه درمانی بجز پالپکتومی وجود ندارد.
البته در موارد خاص و به توصیه دندانپزشک متخصص درمان ریشه در شیراز امکان انجام عصب کشی (پالپکتومی) برای اطفال نیز وجود دارد. این کار گاهی برای جلوگیری از کشیدن دندان با هدف حفظ وضعیت دندان و سلامت فک کودک مفید است.
چرا انجام ندادن پالپکتومی خطرناک است؟
در صورتی که پوسیدگی و عفونت دندان به موقع درمان نشود، احتمال بروز عوارض خطرناکی مانند درد و حساسیت شدید، ورم و آبسه یا حتی مرگ بافت نرم وجود دارد. بیماری پولپتیس در مراحل اولیه باعث درد نمی شود.
اگر نیاز به پالپوتومی داشته باشید اما درمان انجام ندهید دندان به خودی خود خوب نمی شود و در نهایت مجبور به عصب کشی و کشیدن دندان می شوید. همچنین ممکن است عفونت به استخوان فک سرایت کند و ایجاد آبسه دندان یا عفونت خون کند.
خلاصه و توصیه دندانپزشکان ایران: پالپوتومی یا پالپکتومی؟
- پالپوتومی روشی کم تهاجمی تر از عصب کشی است که اغلب برای کودکان انجام میشود.
- تفاوت پالپکتومی یا همان عصب کشی با پالپوتومی در میزان تخلیه پالپ دندان است.
- مغز یا پالپ دندان بخش مرکزی و متشکل از عروق، عصب و بافت نرم است.
- پالپ شامل دو بخش ریشه (عصب) و تاج (قسمت بالایی) است که در پالپتومی فقط بافت نرم تاج درمان می شود.
لازم به ذکر است برای اینکه در بزرگسالی مشکلاتی مانند به هم ریختگی دندان و وضعیت قرارگیری فکها روی هم رخ ندهد، حفظ دندانهای شیری کودکان تا آخرین لحظه ممکن ضروری است. بنابراین اگر مجبور شوید دندان عفونی کودک را بکشید، احتمال بروز مشکل ارتودنسی در آینده وجود دارد.
توصیه میکنیم ضمن رعایت بهداشت دهان و دندان خود و فرزندان عزیزتان، دندان درد را جدی بگیرید. و در اولین فرصت برای معاینه به دکتر مراجعه کنید. شما با دندانپزشکان ایران میتوانید به راحتی و غیر حضوری از بهترین متخصصان دندان شیراز و تهران نوبت بگیرید. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شود.
منبع: PutneyDentalCare و HealthLine