کلسیم چه نقشی در محافظت دندان دارد؟ کاربردهای کلسیم

احتمالا از بچگی درباره نقش مهم کلسیم در سلامت دندان و استخوان شنیده اید. اما اغلب افراد نمی‌دانند چرا کلسیم برای محافظت از دندان ضروری است و چطور از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند. با این مقاله دندانپزشکان ایران همراه باشید تا بیشتر درباره کاربرد کلسیم در دندانپزشکی و اثرات کمبود آن بدانید.

کلسیم چه تاثیری بر دندان دارد و چطور از آن محافظت می‌کند؟

همه ما درباره نقش کلسیم برای داشتن استخوان‌هایی محکم اطلاع داریم. اما آیا می دانستید کلسیم مهمترین املاح معدنی برای سلامت لایه محکم و بیرونی دندان یعنی مینای دندان نیز هست؟

کمبود کلسیم در بدن باعث تضعیف استخوان و نرم شدن مینای دندان می‌شود. به همین دلیل اگر بدن به میزان کافی کلسیم جذب نکند ممکن است دندان شما دچار علائم زیر شود:

• از بین رفتن مینا یا نرم شدن لایه بیرونی دندان
• دندان ظاهری شفاف و شیشه‌ای پیدا می کند
• افزایش پوسیدگی ناشی از اسید و باکتری

این موارد علائم کمبود کلسیم هستند پس بهتر است با بهترین دندانپزشک در شیراز مشورت کنید.

علاوه بر این، کلسیم نقش های مهم دیگری در سلامت دهان و دندان دارد:

• ترشح بزاق در ترکیب با فسفر. بزاق اسید دهان و باکتری ها مضر (پلاک) را خنثی می کند
• بازسازی املاح معدنی مینای دندان بعد از فرسایش شیمیایی (با اسید) یا فیزیکی (دندان قروچه)
• سلامت لثه: ما برای لثه‌هایی سالم به حداقل ۸۰۰ میلی گرم کلسيم در روز نیاز داریم.

کلسیم دندان چیست

جالب است بدانید ۹۹٪ کلسیم بدن در استخوان‌ها و دندان تجمع دارد. مینای دندان محکم ترین ماده بدن و حتی قویتر از استخوان های ما است. ترکیبات کلسیمی کمک می‌کنند مینای دندان مقاومت بیشتری در برابر شرایط زیر پیدا کند:

• ساییدگی فیزیکی و فرسایش با اسید (معده، باکتری و غذا)
• محافظت در برابر پوسیدگی دندان بخاطر باکتری
• حساسیت به دما اعم از غذا و نوشیدنی سرد یا گرم

دقت کنید که «تجمع کلسیم روی دندان» موضوع کاملا متفاوتی است و به معنی ایجاد پلاک و جرم باکتری (تارتار) روی دندان است. درمان رسوب یا تجمع کلسیمی با مراجعه به دندانپزشک جرمگیری دندان در شیراز انجام می‌شود.

ارتباط کمبود کلسیم و دندان درد

دندان درد ناشی از کمبود کلسیم به سه علت رخ می دهد:

1. درد و حساسیت دندان بخاطر نازک شدن مینا دندان
2. پوسیدگی و خرابی دندان به دلیل باکتری
3. بیماری و مشکلات لثه

لکه های سفید روی دندان نشانه چیست؟ + علت ها و درمان

۱. حساسیت دندان به علت کمبود کلسیم

یکی از عوارض ضعف مینای دندان حساسیت به تغییرات دما مانند غذا و نوشیدنی های داغ یا یخ است. دندان های ما به‌طور دائم در معرض اسید غذا و باکتری هستند و به مرور املاح معدنی خود را از دست می دهند و ضعیف می‌شوند. به این روند در دندانپزشکی دمینرالیزاسیون می‌گویند و برعکس این فرآیند که باعث ترمیم لایه مینای دندان با املاح کلسیم می‌شود، رمینرالیزاسیون نام دارد.

۲. پوسیدگی ناشی از مینای ضعیف و نازک

همانطور که خواندید، لایه محافظ (مینا) از جنس کلسیم است و کمبود این ماده معدنی باعث نرم و شفاف شدن دندان می‌شود. بدون این لایه محکم، باکتری ها راحتتر می توانند باعث پوسیدگی دندان های ضعیف شوند و آن ها را خراب کنند.

شیر ماست و بستنی علاوه بر اینکه از بهترین منابع کلسیم هستند، از غذاهایی هستند که مصرف آنها در هفته اول بعد از ایمپلنت دندان توصیه می شوند.

غذا خوردن بعد از ایمپلنت : بعد از عمل ایمپلنت دندان چی بخوریم؟

۳. بیماری و مشکلات لثه

علاوه بر سلامت دندان و استخوان، بدن برای عملکرد طبیعی روزانه حداقل به ۸۰۰ میلی‌گرم کلسيم نیاز دارد. به‌طور خلاصه ترکیبات کلسیم برای عملکردهای زیر در بدن ضروری هستند:

• سلامت بافت لثه
• انقباض عضلات
• انعقاد خون
• تنظیم ضربان قلب
• عملکرد اعصاب و سیستم عصبی

کاربردهای کلسیم در دندانپزشکی

ترکیبات این ماده معدنی برای درمان برخی از مشکلات شایع دندان مانند پانسمان موقت دندان یا درمان کانال ریشه بعد از عصب کشی کاربرد دارد. در ادامه این کاربردها و فوایدشان را بررسی می‌کنیم:

پانسمان دندان

یکی از کاربرد های کلسیم در دندانپزشکی پانسمان موقت دندان با هیدروکسید کلسیم (Ca(OH)2) است. این ماده خاصیت ضد باکتری دارد و همچنین به تقویت و بازسازی مینای دندان پوسیده کمک می‌کند.

دندانپزشک پانسمان دندان را ۲ تا ۴ هفته بعد از درمان برای معاینه میزان آسیب یا عفونت هیدروکسید بررسی می‌کند. در مرحله بعد امکان ترمیم و پر کردن دندان با سدیم هیپوکلریت که آنتی باکتریال است وجود دارد. کاربرد دیگر کلسيم بعد از عصب کشی دندان است:

علت گذاشتن کلسیم در ریشه دندان (بعد از عصب کشی)

دندانپزشک برای جلوگیری از عفونت و بازسازی آسیب به کانال، بعد از عصب کشی هیدروکسیدکلسیم در ریشه دندان می‌گذارد. ترکیب Ca(OH)2 میکروب ها و باکتری های پس از تخلیه کانال دندان را از بین می‌برد تا برای درمان بعدی آماده شود.

لازم به ذکر است هیدروکسید کلسيم با وجود جلوگیری از عفونت باکتری، تاثیر مناسبی در مبارزه با عفونت قارچی ندارد.

جبران کمبود: قرص و مکمل کلسيم

برای دندان و لثه سالم، بدن باید به‌طور میانگین حداقل ۸۰۰ میلی گرم کلسیم در روز جذب کند. میزان مورد نیاز کلسیم هر فرد در روز برای دندان های سالم با توجه به سن برابر است با:

• نوزادان ۰ تا ۶ ماه: ۲۰۰ میلی گرم (mg) در روز
• نوزاد ۷ تا ۱۲ ماهه: ۲۶۰ mg
• بچه ۱ تا ۳ ساله: ۷۰۰ mg
• کودکان ۴ تا ۸ سال: ۱۰۰۰ mg
• نوجوانان ۹ تا ۱۸ سالگی: ۱۳۰۰ mg
• بزرگسالان ۱۹ تا ۵۰ سال: ۱۰۰۰ میلی گرم

البته زنان باردار یا شیرده باید برای تامین نیاز خود و فرزندشان میزان بیشتری کلسيم دریافت کنند. بنابراین اگر نتوانید از طریق غذا نیاز روزانه خود را تامین کنید، باید با مشورت پزشک از مکمل کلسیم و ویتامین D استفاده کنید. ویتامین D ضمن کمک به جذب کلسيم، نقش مهمی برای سیستم ایمنی (محافظت از باکتری دهان) و استحکام دندان دارد.

مروری کوتاه و توصیه دندانپزشکان ایران

کلسیم نقش اساسی در سلامت و استحکام دندان ها دارد. کمبود این املاح معدنی منجر به ضعف مینای دندان، افزایش احتمال پوسیدگی، حساسیت لثه و مشکلات دیگر در دهان می‌شود. با داشتن رژیم غذایی مناسب و در صورت نیاز مصرف مکمل های کلسيم ویتامین D، می توانید از دندان های خود مراقبت کرده و لبخندی زیبا و سالم داشته باشید.

توصیه می‌کنیم حداقل سالی دو بار برای معاینه و پیشگیری از اختلالاتی مانند پوسیدگی دندان به دندانپزشک مراجعه کنید. شما می توانید با دندانپزشکان ایران از بهترین متخصصان دندان شیراز یا شهر خود غیر حضوری نوبت ویزیت بگیرید.

منبع: مقالات سلامتی و بهداشت دهان MNT و DeltaDentalNC