روند رشد استخوان فک و صورت تا چه سنی ادامه دارد؟
|380
بازدید
یکی از عوامل تاثیرگذار در زیبایی صورت و لبخندی زیبا رشد و حالت مناسب فک است. رشد درست فک پایین و بالا از سنین کودکی باعث می شوند دندان هایی منظم و ردیف داشته باشید که لبخند شما را زیباتر می کند. اما چه عواملی در رشد استخوان فک و صورت موثرند و چطور والدین می توانند حالت استخوان فک و صورت را با چند تغییر ساده بهبود دهند؟
متاسفانه بیشتر افراد به اشتباه تصور می کنند ژنتیک بیشترین تاثیر را در رشد یا حالت فک و صورت دارد. جالب است بدانید رشد استخوان فک و صورت برای زنان تا ۱۸ سالگی و مردان ۱۸ تا ۲۱ سالگی ادامه دارد. بنابرین عوامل دیگر نقش مهمتری در فرم و رشد فک و صورت دارند. با ما علت های رشد نامناسب و روش های جلوگیری از آن در کودکان را بشناسید.
چه عواملی در رشد صورت و استخوان فک تاثیر دارند؟
در حالی که ژنتیک در رشد و نمو فک ها و استخوان های صورت نقش مهمی دارد، اما تنها عامل نیست. نتیجه تحقیقات جدید پزشکی نشان می دهند که نقش عوامل ارثی از چیزی که قبلا تصور می شد در رشد استخوان فک و صورت کمتر است. ترکیب سه عامل مهم تعیین می کند که تاثیر عوامل ارثی بر رشد استخوان فک و فرم صورت به درستی بروز کند:
- وضعیت مناسب زبان در حالت استراحت
- بسته شدن کامل لب یا درست قرار گرفتن لب ها روی هم بدون اینکه دندان ها در تماس باشند
- نفس کشیدن صحیح از بینی
تنها در صورتی که این سه عامل به درستی کنترل و رعایت شوند فک ها می توانند پتانسیل ژنتیکی مطلوب را نشان دهند. توصیه می کنیم برای بررسی وضعیت سلامت فک یا اطمینان از رشد مناسب استخوان فک و صورت کودک خود به بهترین دندانپزشک در شیراز مراجعه کنید.
همچنین چندین عامل هستند که این روند را مختل می کنند و باعث رشد نامناسب استخوان های فک و ظاهر نامطلوب صورت شود. به همین دلیل دانستن موارد زیر اهمیت فوق العاده زیادی برای والدینی که نگران زیبایی و فرم صورت کودک خود هستند دارد.
چه عواملی باعث رشد نامناسب فک و تغییر فرم صورت می شود؟
سه موردی که در بالا خواندید کمک می کنند دهان در حالت طبیعی در وضعیتی مناسب قرار داشته باشد. بنابراین استخوان فک می تواند سالم رشد کند و دندان ها در جای درست بیرون بیایند. والدین می توانند با شناخت و کنترل عوامل رشد نامناسب از تغییر فرم صورت کودک یا نوجوان جلوگیری کنند و لبخندی زیبا برای او به ارمغان بیاورند.
کام و لب شکافته چیست؟ تاثیر شکاف کام بر رشد فک و بی نظمی دندان
سه عامل بالا که نقش اساسی در رشد سالم استخوان فک و فرم صورت دارند. برخلاف این ۳ عامل، ۸ عوامل زیر از اصلی ترین علت های بد چفتی دندان های فک بالا و پایین (مال اکلوژن)، و رشد نامناسب فک و صورت هستند:
۱. تنفس دهانی
نفس کشیدن از دهان باعث می شود چانه به سمت پایین و عقب کشیده شود. این موضوع فشار و وزن زیادی روی عضلات فک و صورت ایجاد می کند.
ضمن اینکه تنفس دهانی باعث می شود زبان در حالت طبیعی استراحت پایینتر از وضعیت مناسب خود – یعنی چسبیده به سقف دهان – قرار بگیرد. برای رشد صحیح استخوان فک پایین، لازم است که زبان در وضعیت مناسب و ارتفاع بالا قرار بگیرد.
۲. رژیم نامناسب غذایی: عدم دریافت املاح و ویتامین ضروری
بویژه در سنین کودکی و نوجوانی، تغذیه مناسب و دریافت کافی مواد مغذی مانند کلسیم، فسفر و ویتامین D، برای رشد و استحکام استخوان فک ضروری است. سو تغذیه ناشی از کمبود این مواد مغذی در دوران نوزادی یا کودکی می تواند منجر به توقف کامل رشد یا اختلالات شدید فک شود.
۳. قرار گرفتن زبان بین دندان ها در وضعیت استراحت
از آنجا که زبان ماهیچه ای قوی است که می تواند فشار زیادی (تا ۵۲ نیوتون! نیرو) روی استخوان و دندان وارد کند، می تواند به مرور فرم آن ها را عوض کند. به همین علت حالت قرار گرفتن زبان در وضعیت استراحت نقش بسیار مهمی برای رشد استخوان فک و فرم صورت ایفا می کند.
بهطور کلی فشار زبان باید به نواحی خاصی از دهان اعمال شود اما در صورتی که زبان همیشه در وضعیت اشتباه باشد باعث بروز مشکلات فک و دندان می شود.
برای درمان مشکلات قرارگیری فک روی هم از بهترین متخصص ارتودنسی در شیراز نوبت مشاوره بگیرید.
۴. وضعیت نامناسب دهان در زمان استراحت
اگر فک شما زمانی که لب هایتان را روی هم قرار می دهید کامل بسته نشود، رشد طبیعی فک مختل می شود.
۵. روش های اشتباه قورت دادن
هنگامی که زبان به درستی وضعیت مناسبی ندارد، عملکرد بلع و قورت دادن آب و غذا نیز دچار تاثیرات منفی می شود. این موضوع به مرور ممکن است باعث:
- کشیدگی عضلات
- تغییر موقعیت دندان ها
- عدم تحریک مناسب استخوان فک (که برای رشد سالم ضروری است) بشود.
۶. مکیدن طولانی یا شدید انگشت یا پستانک در کودکی/نوزادی
هنگامی که کودک انگشت شست خود را می مکد عضلات گونه بیش از حد به سمت به جلو کشیده می شوند که اثرات منفی در روند رشد طبیعی فک ایجاد می کنند.
۷. عوامل ارثی
که البته تاثیر ژنتیک در رشد نامناسب فک و صورت نسبتا محدود است. تحقیقات فعلی نشان می دهد که تاثیر عوامل محیطی (۶ مورد بالا) به طور قابل توجهی از عوامل ارثی بیشتر هستند.
رشد استخوان فک و صورت تا چه سنی ادامه دارد؟
برای شروع درمان هایی مانند ارتودنسی یا جراحی فک ابتدا باید در نظر گرفت رشد صورت و استخوان فک چه موقع کاملا متوقف می شود.
جالب است بدانید که نزدیک به ۷۵٪ رشد فک و صورت در چهار سال اول تولد رخ می دهد. معمولا فک مردان ۹۰٪ و فک زنان حدود ۹۵٪ رشد خود را تا سن ۱۲ سالگی تمام می کند. البته رشد فک با سرعت کمتری تا سن ۱۸ سالگی در زنان و در مردان تا ۲۱ سالگی ادامه پیدا می کند. البته موارد خاصی هستند که توقف کامل رشد استخوان فک و صورت تا ۲۵ سال طول می کشد.
الگو و روند رشد استخوان فک و صورت در سنین مختلف
برای درک بهتر الگوی رشد فک، می توان آن را به ۴ مرحله کلیدی تقسیم کرد:
۱. دوران جنینی و نوزادی
در لحظه تولد، اندازه فک نوزاد حدود ۵۰ درصد اندازه فک یک فرد بزرگسال است. در طول دوران نوزادی، رشد فک بسیار سریع است. به شکلی که تا سن ۴ سالگی تقریباً ۷۵٪ درصد از رشد خود را انجام می دهد.
۲. رشد فک و صورت در سنین کودکی
از ۴ تا ۱۲ سالگی، رشد فک بطور مداوم اما با سرعت کمتری نسبت به دوران نوزادی ادامه پیدا می کند. همزمان با رویش دندان های شیری و سپس در بازه جایگزینی آنها با دندان های دائمی، استخوان فک باید بتواند فضای کافی برای دندان های دائمی ایجاد کند پس شکل و اندازه آن تغییر می یابد.
۳. ادامه روند رشد استخوان فک در نوجوانی و سن بلوغ
در سنین نوجوانی، یعنی از ۱۲ تا ۱۸ سالگی که همزمان با بلوغ فرد است، فک مراحل رشد را کامل می کند. در این دوره، تحت تاثیر تغییرات هورمونی، رشد فک به ویژه فک پایین دوباره افزایش می یابد.
معمولا این روند در دختر ها زودتر از پسر ها اتفاق می افتد. به همین علت در اغلب زنان تا ۱۸ سالگی رشد استخوان فک و صورت بهطور کامل تمام می شود.
۴. مراحل پایانی و تکمیل روند رشد صورت در بزرگسالی
بعد از اتمام دوران بلوغ، سرعت رشد فک به تدریج کاهش می یابد و تا اوایل دهه ۲۰ زندگی تقریبا متوقف می شود. با این حال، رشد بسیار آهسته استخوان فک برای مردان ممکن است تا حدود ۲۵ سالگی نیز ادامه داشته باشد.
فواید رشد مناسب فک برای سلامت عمومی
علاوه بر زیبایی ظاهری لبخند و جذابیت فیزیکی بیشتر صورت، داشتن فک سالم ناشی از رشد طبیعی و مناسب مزایای دیگری نیز دارد. از جمله:
- کاهش احتمال بروز اختلالات گفتاری
- بهبود روند رشد و نمو مسیر تنفسی
- پیشگیری از اختلال آپنه خواب
- کاهش نیاز احتمالی به ارتودنسی در سنین بالاتر
- بهبود سلامت مفصل گیجگاهی – فک تحتانی (TMJ)
- بهبود واکنش عمومی بدن به استرس (بخاطر سطح اکسیژن مطلوب)
توصیه های درمانی دندانپزشکان ایران
زیبایی لبخند و حالت دندان ها به دلیل مشکلات فک و صورت بعد از پایان سن رشد بسیار متداول و طبیعی است. دندانپزشکان روشهای درمان زیر را برای رفع نگرانی و مشکلات شما توصیه می کنند:
درمان مشکلات فک و صورت ناشی از رشد نامناسب
درمان توقف رشد نامناسب فک درمان توقف رشد نامناسب فک بسته به نوع و شدت ناهنجاری، سن بیمار و وضعیت رشد فک متفاوت است. به طور کلی، روش های درمانی به دو دسته تقسیم می شوند:
۱. درمان ارتودنسی
اصلاح مشکلات مل اکلوژن فک مانند اوربایت و اورجت با استفاده از ارتودنسی ثابت (بریس) یا پلاک های متحرک دندان انجام می شود. ارتودنسی برای اصلاح وضعیت یا حالت نامناسب قرارگیری دندان ها و بهبود روند رشد فک در کودکان و نوجوانان مناسب است. بهترین زمان برای شروع درمان ارتودنسی دوران بلوغ است که رشد فک هنوز به طور کامل متوقف نشده است.
بهترین نوع ارتودنسی کدام است ثابت یا نامرئی؟ مزایا و معایب انواع ارتودنسی
۲. جراحی فک و صورت
معمولا زمانی که رشد فک به طور کامل متوقف شده باشد، درمان ناهنجاری های شدید فک مستلزم انجام جراحی فک و صورت است.
در این درمان، جراح دندانپزشک قسمتی از استخوان فک را بهطور کنترلشده می شکند و سپس در موقعیت مناسب قرار می دهد. بازسازی فک یک عمل جراحی پیچیده است، بنابراین توصیه می کنیم
برای مشاوره به بهترین متخصص جراح دهان فک و صورت در شیراز مراجعه کنید.
منبع مقالات روز دندانپزشکی و زیبایی فک و صورت ApexDental و Trident.Dental
