متخصص اندودنتیست کیست؟ تفاوت متخصص اندو با دندانپزشک عمومی

اندودنتیست (به انگلیسی Endodontist) دندانپزشک متخصصی است که بافت داخل دندان مانند پالپ و ریشه را ترمیم می کند. متخصص اندودنتیست وظیفه تشخیص و درمان علت های پیچیده دندان درد مانند عفونت آبسه دندان، بیماری پالپ (مغز دندان) و عصب کشی (درمان ریشه) را دارد. در این مقاله درباره متخصص درمان ریشه دندان (اندودنتیست) و تفاوت آن با دندانپزشک عمومی و درمان های تخصصی اندودانتیکس می‌خوانید تا بدانید چه زمان به دندانپزشک متخصص اندو مراجعه کنید.

متخصص درمان ریشه یا اندودنتیست کیست؟

اندودنتیست دندانپزشک متخصص مشکلات پیچیده دندان و خصوصا بیماری های مرتبط با پالپ (مغز زنده دندان) و ریشه است. اندو یعنی داخل و دنتیست یعنی دندانپزشک. بنابراین متخصص اندودنتیست دندانپزشکی است که بیماری و مشکلات داخل دندان را درمان می کند.

متخصص ریشه علاوه بر تشخیص و درمان علت دندان درد، تا جای ممکن سعی می کند دندان های طبیعی شما را از افتادن و کشیده شدن نجات دهد.

از بهترین دندانپزشک متخصص درمان ریشه شیراز (اندودنتیست) آنلاین نوبت بگیرید.

اندودنتیست ها از تکنیک های پیشرفته برای درمان پالپ دندان و مشکلات ریشه استفاده می کنند. پالپ قسمت زنده هر دندان ما است که عروق خونی، عصب و از بافت های سلولی مختلف تشکیل شده است. ریشه نیز بخشی از دندان است که در ادامه دندان و زیر لثه قرار دارد و دندان های ما را در جای خود سفت نگه می دارد.

اندودانتیکس چیست؟

اندودانتیکس (endodontics) یا ریشه درمانی یکی از انواع تخصص هایی است که دکتر دندانپزشک عمومی می تواند با گذراندن دوره تحصیلی ۲ تا ۳ ساله بعد دانشکده در آن تخصص بگیرد. البته برای ورود به دوره تخصصی دندانپزشک ابتدا باید در آزمون دستیاری قبول شوید.

دندانپزشکانی که متخصص درمان ریشه یا اندودانتیکس باشند اندودنتیست نام دارند. در این دوره دندانپرشکان درباره علت ها و درمان دندان درد، عفونت پالپ و ریشه دندان حرفه‌ای می‌شوند.

تفاوت دندانپزشک عمومی با متخصص اندودنتیست چیست؟

همه اندودنتیست ها دندانپزشک عمومی هستند اما فقط ۳ درصد از دندانپزشک‌ها اندونتیست متخصص درمان ریشه هستند. مانند سایر تخصص های دندانپزشکی پس از طی دوره ۶ ساله عمومی، دندانپزشک متخصص ۳ سال و فوق تخصص اندودنتیست تا ۳ سال بیشتر دوره آموزشی می‌گذراند.

یعنی در مجموع دکتر باید برای تخصص دندانپزشکی ۹ سال و فوق تخصص تا ۱۲ سال (۶+۳+۳) درس بخواند. تحصیلات تکمیلی در رشته اندودانتیکس (ریشه درمانی) متمرکز بر تشخیص دلایل دندان درد، درمان کانال ریشه (عصب کشی) و اختلالات و بیماری های داخلی مغز یا پالپ دندان است.

در بسیاری از موارد تنها راه نجات دندان خراب درمان های تخصصی اندودانتیکس هستند. طبق نظر انجمن اندودنتیست های آمریکا (AAE):

In many cases, a diseased tooth can be saved with endodontic treatment. For this reason, endodontists proudly refer to themselves as Specialists in Saving Teeth.

در بسیاری از موارد اندودنتیست می تواند بجای کشیدن دندان، عفونت ریشه و پالپ را از بین ببرد. به همین علت این دندانپزشکان به خودشان لقب «متخصصان نجات دندان» (Specialists in Saving Teeth) داده‌اند.

همه چیز درباره تفاوت دندانپزشک عمومی و متخصص + معرفی انواع تخصص ها

متخصص اندودنتیست چه درمان هایی انجام می دهد؟

اندودنتیست ها مشکلات مربوط به بخش زنده داخل دندان را درمان می کنند. قسمت داخلی دندان که متشکل از عروق خونی، سلول عصبی و بافت همبند است مغز یا پالپ دندان نام دارد. زمانی که پالپ دندان به علت پوسیدگی عمیق، ضربه شدید یا ترمیم دندانپزشکی مکرر دچار عفونت و التهاب شود باید به متخصص اندودنتیست مراجعه کنیم.

بیشتر افراد برای عصب کشی (روت کانال) تخصصی به اندودنتیست مراجعه می کنند. عصب کشی یا درمان کانال ریشه با برداشتن و پاکسازی عفونت و تخلیه عصب و پالپ آسیب دیده از مرگ و دندان درد شدید جلوگیری می‌کند. در صورتی که عفونت پالپ به موقع عصب کشی نشود دچار التهاب و دندان درد شدید می شوید و احتمال آبسه، نکروز یا حتی مرگ دندان وجود دارد.

دندانپزشکان معمولی نیز قادر به انجام درمان کانال ریشه هستند اما یکی از مزایای درمان ریشه دندان توسط اندودنتیست، تجربه و تخصص بیشتر دندانپزشک اندو در انجام عصب کشی است.

از عصب کشی دندان ترس دارید؟ ۵ دانستنی تا به فوبیا خود غلبه کنید

دلایل مراجعه و درمان های رایج توسط متخصص اندودنتیست

در اغلب موارد برای درمان پالپ آسیب دیده یا مشکلات ریشه دندان باید به متخصص اندودنتیست مراجعه کنید. همچنین اگر دندان شما کنده شود یا بیفتد اندودنتیست می تواند آنرا دوباره داخل حفره دندان بگذارد و در جای خود محکم کند. البته معمولا بعد از این کار لازم است دندان عصب کشی شود.

 دلایل رایج برای مراجعه به متخصص اندودنتیست

• پوسیدگی دندان: برای موارد شدید پوسیدگی برای ترمیم و پرکردن دندان بهتر است بجای دندانپزشک عمومی به متخصص اندو مراجعه کنید.
• حساسیت دندان به سرما یا نوشیدنی داغ
• شکسته شدن دندان: اگر بخاطر آسیب فیزیکی مانند زمین خوردن یا تصادف دندانتان شکست باید به اندودنتیست مراجعه کنید.
• آبسه دندان: جمع شدن عفونت ناشی از ورود باکتری به دندان یا لثه که باعث ورم دردناک لثه (آبسه) می شود به راحتی توسط متخصص ریشه درمان می‌شود.
• ترک دندان: ترک خوردن دندان به دلایلی مانند فشار دندانها به هم (دندان قروچه) یا تغییر ناگهانی دما اتفاق می افتد. ترک ضمن اینکه ظاهر زیبایی ندارد باعث نفوذ باکتری به بافت داخلی دندان می شود.

پوسیدگی دندان

اگر دندان به دلیل بهداشت ضعیف دهان و دندان خراب و پوسیده باشد و دندان درد دارید در مراحل ابتدایی به دندانپزشک عمومی مراجعه کنید. اما اگر پوسیدگی و دندان خراب به موقع درمان نشود ضمن دندان درد شدید، برای درمان عفونت پالپ یا ریشه باید به اندودنتیست مراجعه کنید.

عفونت باکتری شدید دندان معمولا بسیار دردناک است و ممکن است باعث التهاب مغز دندان (بیماری پولپیت) یا حتی مرگ بافت (نکروز) و سلول های عصبی شود.

درمان های تخصصی اندودانتیکس: متخصص درمان ریشه چکار می کند؟

اغلب افراد برای عصب کشی به اندودنتیست مراجعه می‌کنند به همین دلیل ممکن است این دندانپزشکان را به نام متخصص عصب کشی بشناسند. دندانپزشک عمومی نیز عصب کشی انجام می‌دهد اما اندودنتیست‌ها این درمان را به دفعات بیشتر و تخصصی‌تر انجام می دهند بنابراین تجربه و مهارت بیشتری در درمان ریشه دارند.

به‌طور کلی برای درمان های تخصصی زیر می توانید به اندودنتیست مراجعه کنید:

• درمان ریشه (عصب کشی): روت کانال یا عصب کشی پالپ آسیب دیده و عفونت را تخلیه می‌کند و از دندان درد یا عفونت مجدد جلوگیری می کند – این درمان باعث نجات دندان از خطر کشیده شدن می‌شود.
• پالپوتومی (اطفال): پالپوتومی دندان چیست و چه تفاوتی با عصب کشی (پالپکتومی) دارد؟
• درمان اندودانتیکس: برداشتن و جایگزین کردن مواد درمان کانال ریشه قبلی که به درستی بهبود نیافته است.
• جراحی اپیکواکتومی: آپیکوکتومی یا اپیکواکتومی که به معنی برداشتن ریشه یا تاج دندان است از درمان های تخصصی است که اندودنتیست برای حفظ دندان انجام می دهد.
• تصادفات و جراحی اورژانسی دندان: جراحی اورژانسی شامل ترمیم صدمات پیچیده یا عفونت شدید دندان می‌شود.
• کشیدن دندان: زمانی که دندان خراب بیش از حد عفونت کند یا به مدت طولانی درمان نشود راهی جز کشیدن آن وجود ندارد. به همین علت است که درمان درد ریشه دندان در خانه توصیه نمی‌شود.

 چگونه متخصص اندودنتیست مشکلات دندان را تشخیص می دهد؟

اندودنتیست متخصص تشخیص علت های پیچیده دندان درد یا انواع درد دهان و صورت است. علاوه بر معاینه دهان و دندان برای علائم ظاهری، دندانپزشک با روش های زیر سلامت دندان شما و علت دندان درد را تشخیص می‌دهد.

دندانپزشک اندودنتیست چطور علت دندان درد را تشخیص می دهد؟

• عکس OPG یا سی تی اسکن دندان: بررسی جزئیات ساختار دندان و وجود پوسیدگی
• تست حساسیت به دما: اگر دندان خراب داشته باشید احتمالا در تماس با غذا و نوشیدنی سرد یا داغ احساس درد کنید. دندانپزشک با اسپری سرما (اسپری تست پالپ) به راحتی تشخیص می‌دهد پوسیدگی دندان در چه وضعیت است.
• ضربه به دندان: ضربه به دندان با پروب دندانپزشکی اطلاعات مفیدی درباره التهاب دندان، میزان سرایت عفونت یا التهاب و حساسیت دندان به ضربه به اندودنتیست می‌دهد.

چه زمانی به اندودنتیست متخصص ریشه مراجعه کنیم؟

در صورتی که علائم زیر را دارید یا دندان درد شما بعد چند روز خوب نشد یا شدیدتر شد به دندانپزشک متخصص ریشه (اندو) مراجعه کنید. هرچه زودتر برای معاینه و درمان دندان درد به دندانپزشک بروید و صرفا به درمان های خانگی امید نداشته باشید، احتمال نجات دندان با پر کردن، عصب کشی و روکش بیشتر است.

• درد بدون دلیل خاصی در ناحیه فک و دهان
• حساسیت دندان به سرما، گرما یا غذای شیرین و قندی
• التهاب و ورم لثه در اطراف دندان

برخی از علت های دندان درد (مانند آبسه دندان) اگر به موقع درمان نشوند بسیار خطرناک هستند و باعث سرایت عفونت به خون می‌شوند. اگر بخاطر تصادف دچار مصدومیت دهان و دندان شدید یا علائم عفونت را دارید، فورا به دکتر دندانپزشک مراجعه کنید.

درمان سریع ورم صورت بر اثر درد دندان یا بعد آبسه و عصب کشی

مراجعه با علائم عفونت دهان و دندان

همچنین اگر علائم عفونت دهان داشتید به دندانپزشک اندو مراجعه کنید:

• تب شدید
• تنگی نفس یا مشکل هنگام خوردن غذا
• قرمزی و ورم در داخل دهان که تا گونه کشیده می‌شود.

سوالات متداول

در ادامه به برخی از سوالات متداول شما پاسخ می‌دهیم:

 آیا متخصص اندودنتیست بعد از روت کانال می تواند روکش بگذارد؟

بله، دندانپزشک متخصص ریشه (اندو) می تواند بعد از روت کانال (عصب کشی) دندان را با آمالگام پر یا روکش کند. دندانپزشک اندودنتیست همه درمان های دندانپزشک عمومی مانند ترمیم، روکش و عصب کشی را انجام می دهد و تخصص بیشتری در زمینه درمان درد و نجات دندان دارد.

تفاوت پریودنتیست و اندودنتیست چیست؟

پریودنتیست از متخصصان دیگر دندانپزشکی است که در زمینه لثه و بیماری های لثه (ژنژیویت و پریودنتیت) تخصص دارد. در حالی که متخصص اندو بیماری های ریشه و مغز پالپ دندان را درمان می کند. اندودنتیست به‌طور تخصیصی درمان هایی مانند پالپکتومی کودکان و عصب کشی (روت کانال) را برای درمان عفونت، پوسیدگی و دندان درد انجام می‌دهد.

منبع: WebMD و انجمن اندودنتیست های آمریکا (AAE)