
علت بوی بد دهان چیست؟ راه های درمان بوی بد دهان

دندانپزشکان ویژه
مشاهده همه >بوی بد دهان چیست ؟
بوی بد دهان یک نفر از هر چهار نفر را تحت تاثیر قرار میدهد. علل زیادی برای نفس بدبو وجود دارد اما شایع ترین علت آن با بهداشت ضعیف دهان و دندان ارتباط دارد. نفس بدبو یا بوی بد دهان میتواند موجب نگرانی، خجالت و اضطراب شود، اما درمان آن نسبتا آسان است. تجزیه ذرات باقی ماندهی غذا در دهان توسط باکتریها، باعث تولید ترکیبات (بدبوی) گوگرد میشود. توجه داشته باشید که نوشیدن آب و خیس نگه داشتن دهان، میتواند آن را کاهش دهد. همچنین بهترین درمان برای آن مسواک زدن منظم، نخ دندان و نوشیدن آب است. جالب است بدانید پس از پوسیدگی دندان و بیماری لثه، بوی بد دهان سومین علت رایج مراجعه مردم به دندانپزشک است.
تشخیص بوی بد دهان
اغلب دندانپزشکان میتوانند بوی بد دهان فرد را تشخیص دهند و شدت آن را اندازه گیری کنند. با این حال روشهای مختلفی برای اندازه گیری شدت آن وجود دارد که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
هالیمتر :
تشخیص سطوح پایین سولفور.
کروماتوگرافی گاز:
این آزمایش سه ترکیب گوگردی فرار شامل: سولفید هیدروژن، متیل مرکاپتان و دی متیل سولفید را اندازه گیری میکند.
آزمون BANA :
میتواند سطح آنزیم خاصی که توسط باکتریهای مسبب بوی بد دهان، تولید میشود را، اندازه گیری کند.
تست بتا گالاکتوزیداز :
سطح آنزیم بتا گالاکتوزیداز با بوی بد دهان ارتباط دارد.
علائم بوی بد در دهان
بوی خاص نفس میتواند بسته به علت آن، متفاوت باشد. بهتر است از یک دوست نزدیک بخواهید تا بوی دهان شما را ارزیابی کند، زیرا ممکن است ارزیابی آن برای خودتان دشوار باشد. اگر فردی در دسترس نیست، یکی از راههای بررسی بوی دهان این است که مچ دست خود را لیس بزنید، سپس صبر کنید تا خشک شود، پس از خشک شدن آن را ببویید. بوی بد در این منطقه، به احتمال زیاد نشان دهندهی بوی بد دهان است. بعضی از افراد در مورد بوی نفس خود نگران هستند، در حالی که ممکن است اصلا دهان شان بو ندهد یا کمی بو بدهد. این بیماری “هالیتوفوبیا” نامیده میشود و میتواند منجر به رفتارهای وسواسی در شستن دهان شود.
دلایل بوی بد دهان :
توتون و تنباکو :
محصولات توتون و تنباکو باعث ایجاد بوی خاصی در دهان میشوند. علاوه بر این، احتمال بیماری لثه را افزایش میدهند و باعث ایجاد نفس بدبو میشوند.
غذا:
تجزیهی ذرات مواد غذایی که در دندان گیر کردهاند میتواند باعث ایجاد آن شود. برخی از غذاها مانند پیاز و سیر نیز میتوانند نفس بدبو ایجاد کنند. به علاوه محصولات حاصل از هضم آنها از طریق خون به ریهها منتقل میشوند و میتوانند بوی نفس را تحت تاثیر قرار دهند.
خشکی دهان:
بزاق به طور طبیعی دهان را پاک میکند. اگر دهان به طور طبیعی یا به علت بیماری خاصی خشک است، میتواند موجب بوی بد شود.
بهداشت دهان و دندان:
مسواک زدن و نخ دندان باعث حذف کامل ذرات کوچک مواد غذایی که به آرامی تجزیه میشوند و تولید بوی بد در دهان میکنند، میشود. اگر مسواک زدن منظم و مکرر نباشد باعث ایجاد لایهی نازکی از باکتریها (پلاک) میشود. این پلاک ممکن است لثهها را تحریک کند و باعث التهاب بین دندانها و لثهها به نام “التهاب لثه” شود. پروتزها و محصولات مصنوعی در دهان، که به طور منظم یا به درستی تمیز نمیشوند، نیز میتواند محلی برای تجمع باکتریها باشند.
رژیمهای غذایی:
روزه داری و برنامههای غذایی کم کربوهیدرات به علت تجزیه چربیها و تولید موادی به نام کتون، که بوی تندی دارند، میتوانند باعث آن شوند.
داروها :
بعضی از داروها میتوانند بزاق را کاهش دهند و منجر به افزایش بوی بد شوند. سایر داروها پس از تجزیه و انتشار در تنفس، باعث ایجاد بوی بد دهان میشوند. مثلا نیترات برای درمان دردهای قلبی، برخی داروهای شیمی درمانی، برخی از آرام بخشها مانند فنوتیازین و دوزهای بالای مکملهای ویتامینی ممکن است عامل آن باشند.
مشکلات دهان، بینی و گلو :
بعضی اوقات، سنگهای کوچک پوشیده از باکتری که روی لوزهها در پشت گلو ایجاد میشوند میتوانند باعث آن شوند. همچنین عفونت و یا التهاب در بینی، گلو و یا سینوسها میتواند موجب نفس بدبو شود.
اجسام خارجی :
در صورتی که یک جسم خارجی در حفرهی بینی گیر کرده باشد، به ویژه در کودکان، بوی بد دهان میتواند ایجاد شود.
بیماری ها:
بعضی از سرطانها، نارسایی کبدی و سایر بیماریهای متابولیکی به علت تولید مواد شیمیایی خاصی، سبب تنفس بدبو شوند. بیماری ریفلاکس معده (GERD) به علت بازگشت منظم اسید معده باعث ایجاد نفس بد بو میشود.
کتو اسیدوزیس:
هنگامی که سطوح انسولین فرد مبتلا به دیابت بسیار پایین است، بدن آنها دیگر نمیتوانند از شکر استفاده کنند و به جای آن از مواد چربی استفاده کنند. وقتی که چربی شکسته شود، کتون تولید و ساخته میشود. کتونها وقتی که به مقدار زیادی یافت میشوند، سمی هستند و باعث به وجود آمدن تنفس مشخص و ناخوشایند میشوند. Ketoacidosis یک بیماری جدی و بالقوه تهدید کنندهی زندگی است.
انسداد روده :
تنفس میتواند بویی مانند مدفوع داشته باشد، به خصوص پس از یک دورهی طولانی استفراغ یا وجود علائم انسداد رودهای بوی بد بیشتر حس میشود.
برونشکتازی (گشاد شدگی مزمن راههای هوایی):
یک مشکل مزمن است که در آن مسیرهای هوایی از گشاد تر میشوند و باعث تولید موکوس بیشتر میشود که منجر به نفس بدبو میشود.
پنومونی آسپیراسیون:
تورم یا عفونت در ریهها و راههای هوایی به علت استنشاق استفراغ، بزاق، غذا یا مایعات.
درمان نفس بدبو
بهترین روش برای کاهش بوی بد دهان، بهداشت صحیح دهان و دندان است، که موجب جلوگیری از پلاکها و حفرهی روی دندان شده و احتمال بیماریهای لثه را کاهش میدهد.
در صورت وجود بیماری لثه، استفاده از پاک کنندههای قوی برای پاک کردن باکتریهای موجود در شیار بین لثهها و دندانها ضروری باشد.
درمانها و روشهای خانگی و تغییر سبک زندگی، برای درمان آن عبارتند از:
مسواک زدن :
حداقل ۲ بار در روز، ترجیحا بعد از هر وعدهی غذایی، مسواک بزنید.
نخ دندان: نخ دندان ساخت پلاک دندانی ناشی از به جا ماندن ذرات غذا بین دندانها را کاهش میدهد. مسواک زدن تنها ۶۰ درصد سطح دندان را پاک میکند.
تمیز کردن پروتزهای دندانی:
هر چیزی که به داخل دهان میرود، از جمله دندان مصنوعی و یا یک محافظ دهان و دندان، باید به صورت روزانه تمیز شود تا مانع از تولید و تجمع باکتریها در دهان شود. تعویض مسواک هر ۲ تا ۳ ماه نیز به همین دلایل مشابه اهمیت دارد.
مسواک زبان :
باکتریها، مواد غذایی و سلولهای مرده معمولا روی زبان تجمع مییابند، مخصوصا در افراد سیگاری یا افرادی که دهان شان خشک است. مسواک زبان میتواند مفید باشد.
اجتناب از خشکی دهان:
مقدار زیادی آب بنوشید، از الکل و تنباکو، که دهان را خشک میکنند، دوری کنید. آدامس جویدن یا مکیدن آبنبات (ترجیحا بدون قند) میتواند باعث افزایش تولید بزاق شود. اگر دهان به طور مداوم خشک میشود، پزشک ممکن است داروهای تحریک کنندهی بزاق ، تجویز کند.
رژیم غذایی :
اجتناب از مصرف پیاز، سیر و غذای تند، همچنین غذاهای شیرین نیز ممکن است علت بوی بد دهان باشند. جهت کم شدن بوی بد دهان کاهش مصرف قهوه و الکل مفید است. به علاوه خوردن صبحانه حاوی غذاهای زبر و خشن که میتواند به تمیز کردن پشت زبان کمک کند.
برای درمان بوی بد دهان چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر با وجود کنترل این عوامل، بوی بد دهان همچنان ادامه دارد، توصیه میشود برای انجام تستهای بیشتر و رد سایر مشکلات، به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید : کلینیک دندانپزشکی در شیراز