۱۰ بهترین روش جلوگیری از فوبیا و استرس پیش از دندانپزشکی
استرس و اضطراب از دندانپزشکی یکی از دلایل عدم مراجعه به دندانپزشک و ابتلا به بیماری دهان و دندان مخصوصا برای کودکان است. افراد درگیر با این ترس گاهی درمان های ضروری دندان را به تاخیر می اندازند که عواقب آن می تواند پر هزینه و ترسناک باشد. در این مقاله دندانپزشکان ایران علت و بهترین روشهای جلوگیری از ترس و فوبیای دندانپزشکی برای کودکان و بزرگسالان را معرفی میکنیم.
نشانه ها و علائم استرس و اضطراب پیش از دندانپزشکی
اضطراب از دندانپزشکی شامل هر حس منفی از جمله ترس، پریشانی، نگرانی، پنیک و استرس قبل از مراجعه به دندانپزشکی میشود. برخی از علائم استرس و اضطراب پیش از دندانپزشکی:
- تپش قلب
- سرگیجه یا سبک شدن سر (افت فشار خون)
- ترس عمومی یا عدم رغبت برای مراجعه
- ناراحتی و گریه
- استرس و عرق کردن شدید
- بیخوابی بخاطر اضطراب پیش از ویزیت دندانپزشکی
- پرخاشگری و زودرنجی
- احساس ناخوشی ذهنی یا حتی درد فیزیکی
آیا اضطراب یا ترس از دندانپزشک طبیعی است؟
اضطراب قبل از دندانپزشکی بسیار متداول است و نزدیک به ۳۶٪ از افراد با این مشکل روبرو هستند. پس این استرس حتی در بزرگسالان نیز طبیعی است و لازم نیست خجالت بکشید. از طرفی بهتر است از سنین پایین با ایجاد عادات خوب بهداشت دهان و مراجعه منظم به دندانپزشک کودک را از ترس و فوبیا از دندانپزشکی حفظ کنید.
موارد شدید و غیر معمول ترس در رده فوبیا از دندانپزشک قرار میگیرد که نادر هستند و تنها ۳٪ از موارد را شامل میشود. در موارد فوبیا، فرد بهطور کامل از مراجعه به دندانپزشک خودداری میکند. به همین دلیل این افراد معمولا بهداشت دهان ضعیفی دارند.
علت استرس قبل از دندانپزشکی چیست؟
درک این میزان از استرس و اضطراب از ویزیت دندانپزشک برای افرادی که دچار آن نیستند راحت و باور پذیر نیست؛ اما این ترس کاملا واقعی و رایج است. معمولا ریشه اضطراب و فوبیا دندانپزشکی به دلایل زیر است:
- ترس از دندانپزشک در بزرگسالی ناشی از تجربه تلخ قبلی در کودکی یا خاطره دیگران
- اضطراب از تجهیزات دندانپزشکی: آمپول بیحسی، ساکشن یا فرز دندانپزشکی برای برخی ترسناک است
- نگرانی از عوارض جانبی داروی بیهوشی یا بیحسی
- ترس از عمل نکردن آمپول بی حسی یا بیدار شدن وسط بی هوشی عمل
- نداشتن کنترل شرایط به دلیل عدم امکان تحرک یا مشاهده روند درمان
- شرم یا ترس از خجالت زده شدن بخاطر بوی بد دهان یا وضعیت بد دندانها
از عصب کشی دندان ترس دارید؟ ۵ دانستنی تا به ترس خود غلبه کنید
بهترین روش جلوگیری از اضطراب و ترس پیش از دندانپزشکی
میخواهید بدانید چگونه ترس از دندانپزشکی – مخصوصا در بزرگسالی – را از بین ببریم؟ متخصصان دندانپزشکی بر اساس تجربه علمی و شخصی، روشهای زیر را بهترین راه جلوگیری از اضطراب و ترس قبل دندانپزشکی میدانند:
۱. درباره فوبیا خود با دندانپزشک صحبت کنید
قبل از معاینه، به دکتر اطلاع دهید که از دندانپزشکی ترس دارید. دندانپزشک به کمک استراتژی های مختلف سعی میکند تجربه ای آرامشبخش برای شما بسازد.
- پیش از شروع درمان دندانپزشکی شما را از نظر ذهنی آماده می کند
- با آرامش جواب سوالات شما را توضیح میدهد
- روش و استراتژی مقابله با ترس از دندانپزشکی معرفی میکند
- مراحل و روند کار را توضیح میدهد و از شما اجازه میگیرد
- ایجاد یک سیگنال برای درد یا زمانی که نیاز به توقف درمان دارید
۲. دندانپزشکی تحت بیهوشی: جلوگیری از اضطراب و درد
معمولا دلیل اصلی اضطراب پیش از دندانپزشکی ترس از درد شدید است. طبیعتا اگر در طول درمان دندانپزشکی بیهوش باشید نه دردی حس می کنید نه دچار اضطراب و استرس میشوید. هرچند با پیشرفت روش ها و تجهیزات دندانپزشکی روز به روز بیماران درد کمتری حس میکنند، می توانید از دندانپزشک بخواهید بیحسی بیشتری به شما تزریق کند.
به بهترین کلینیکهای دندانپزشکی تحت بیهوشی در شیراز تا درد احساس نکنید.
همچنین روش هایی مانند لیزر دندانپزشکی و ایر ابریژن (هوا سایش) از درمان های بدون درد هستند که برای کسانی که فوبیا دندانپزشکی و صدای دریل دارند توصیه می شوند. بیشتر در مورد دندانپزشکی بدون درد و دریل – مزایا و معایب لیزر و ایر ابریژن بخوانید
۳. مقابله با فوبیا دندانپزشکی با مراجعه به روانشناس یا روانپزشک
برای مقابله با ترس شدید یا فوبیای دندانپزشکی روانشناس چندین روش دارد:
درمان های شناختی رفتاری (CBT) برای کنترل اضطراب
CBT روشی موثر برای شناسایی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری مرتبط با اضطراب است. با کمک روانشناس متخصص، می توانید باورهای منفی نسبت به دندانپزشکی را اصلاح کنید و مهارت های مقابله ای جدید یاد بگیرید.
ترس و حساسیت زدایی تدریجی از دندانپزشکی
این روش با مواجهه گام به گام با محرک ترس آور (دندانپزشکی) انجام میشود. معمولا در مرحله اول مواجهه ذهنی (مانند تماشای فیلم های مرتبط) و به تدریج به سمت مواجهه حضوری با ترس خود یعنی مراجعه به کلینیک دندانپزشکی پیش می روید. این روش باید با کمک متخصص و ضمن رعایت حداکثری احساس امنیت انجام می شود.
با این روش ها به مرور میتوانید با ترس و اضطراب پیش از دندانپزشکی روبرو شوید و آنرا از بین ببرید.
۴. استفاده از روش های ریلکسیشن و مدیتیشن
از تمرینهای تنفسی گرفته تا مدیتیشن و موزیک، روش های متعددی برای جلوگیری از ترس و اضطراب دندانپزشکی وجود دارد. بنابراین در صورت لزوم میتوانید:
- هنگام مراجعه هندزفری همراه داشته باشید
- وسیلهای مانند توپ ضد استرس برای سرگرمی و حواس پرتی ببرید
- تمرین تنفس عمیق، آرام و کنترل شده انجام دهید تا استرس و اضطراب کمتری احساس کنید
- یا مدیتیشین کنید و محیطی آرامش بخش را در ذهن خود تصور کنید دچار ترس و پنیک نشوید.
۵. با همراه مراجعه کنید تا احساس امنیت کنید
اگر با دوست یا همراهی که از دندانپزشکی نمیترسد به کلینیک مراجعه کنید، احساس آرامش و امنیت بیشتری خواهید داشت. آن ها می توانند از تجربه خوب خود از دندانپزشک برای شما بگویند یا به شما انگیزه بدهند.
اغلب افراد زمانی که میدانند همراه در مطب منتظر آنهاست احساس آرامش و امنیت بیشتر دارند و کمتر دچار اضطراب و استرس از دندانپزشک می شوند.
۶. قرص آرامبخش یا ضد استرس برای دندانپزشکی
در نوبت ویزیت اول که مورد معاینه قرار میگیرید، از دندانپزشک بخواهید که قرص ضد استرس برای شما تجویز کند. قرص آرامبخش از بروز علائمی مانند تعریق شدید، تپش قلب و بی قراری در طول درمان دندانپزشکی جلوگیری میکند.
دندانپزشکی معمولا یک دوز از انواع قرص ضد اضطراب مانند:
- داروهای آرام بخش کلاس بنزودیازپین مثل آلپرازولام، کلونازپام، دیازپام و لورازپام
- تریازولام، تمازپام و سایر قرص های ضد اضطراب تجویز می کند
مصرف آرامبخش یک ساعت قبل از دندانپزشکی کمک می کند در طول روند عمل احساس آرامش کنید. توجه! نباید سر خود دارو مصرف کنید چون اگر قرص ضد استرس توسط دندانپزشک تجویز نشود ممکن است با ماده بیحسی یا بیهوشی تداخل دارویی بدهد.
۷. منظم برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید
زمانی که بهطور منظم به یک دکتر دندانپزشک مراجعه کنید به مرور به شرایط و محیط عادت می کنید و کمتر از قبل احساس اضطراب میکنید. چکآپ منظم کمک میکند:
- از نشستن روی یونیت، صداهای کلینیک و تجهیزات دندانپزشکی کمتر بترسید
- با دندانپزشک آشنا میشوید و هنگام مراجعه احساس استرس و اضطراب نمیکنید
- همچنین تشخیص به موقع مشکلات دهان و دندان باعث کاهش درد و هزینه می شود.
برای مثال اگر با فاصله زمانی کم توسط دندانپزشک معاینه شوید، با پرکردن دندان از عصب کشی یا کشیدن دندان جلوگیری میکنید. بنابراین بجای درمان های پر هزینه و درد که بیشتر هم طول میکشند بهتر است سالی یک یا دو بار به دندانپزشک مراجعه کنید.
۸. پیش و بعد از دندانپزشکی به خودتان رسیدگی کنید
دندانپزشکان توصیه می کنند بیشتر به خودتان اهمیت دهید و با روش های زیر از استرس و فوبیا قبل و بعد دندانپزشکی جلوگیری کنید:
- پیش از مراجعه به دندانپزشک از خوردن قهوه و غذاهای ناسالم خودداری کنید
- از روند کار و استرس روزانه قبل مراجعه کم کنید و بعد دندانپزشکی کمی استراحت کنید
- خواب شب کافی به مدیریت احساسات مانند اضطراب و استرس در طول روز کمک میکند
- ورزش و غذای مناسب مود را بالا میبرند و اثر آرام بخش برای اعصاب دارند
۹. آشنایی با روند درمان برای جلوگیری از استرس دندانپزشکی
در صورتی که با انواع درمان های دندانپزشکی کمتر احساس نگرانی و ترس از اتفاقاتی که میافتد خواهید داشت. فرقی نمی کند که قصد چه درمانی دارید، می توانید بلاگ دندانپزشکان ایران را برای آشنایی با روش های مختلف ترمیمی و زیبایی دندانپزشکی مطالعه کنید.
ضمن احساس آرامش و آشنایی بیشتر، اینکار کمک می کند برای درمان مورد نظر از نظر ذهنی آماده شوید.
۱۰. درباره بهترین دندانپزشک شهر خود تحقیق کنید
در دندانپزشکان ایران می توانید نمونه کار و نظرات مراجعین بهترین متخصصان دندان شیراز، تهران یا شهر خود را مشاهده کنید. زمانی که مطمئن هستید به بهترین دکتر دندانپزشک مراجعه کردید قطعا ترس کمتر و احساس بهتری نسبت به درمان دندانپزشکی خواهید داشت.
دکتر با تجربه و متخصص ترس و فوبیا شما را درک می کند و میتواند استرس و اضطراب شما از دندانپزشکی را کنترل کند. همانطور که می دانید تعلل در درمان دندان درد یا بیماری های لثه نه تنها کمکی به رفع مشکلات نمیکند بلکه عواقبی مانند هزینه و درد بیشتر ایجاد می کند. همین امروز از طریق سایت از بهترین متخصصان دندانپزشکی شیراز و سایر شهرهای ایران آنلاین نوبت بگیرید.
امیدواریم این موارد که بهترین روشهای جلوگیری از فوبیا و استرس پیش از دندانپزشکی هستند برای شما مفید بوده باشد. اگر سوالی دارید میتوانید در بخش نظرات با ما در ارتباط باشید.
منبع: مقالات دندانپزشکی MulgraveDental و WebMD