لکه های سفید روی دندان نشانه چیست؟ + علت ها و درمان
|386
بازدید
همه ما دوست داریم لبخندی زیبا و دندان هایی بدون لکه و پوسیدگی داشته باشیم. با این وجود به دلایل مختلف مانند هیپوپلازی و دمینرالیزاسیون لکه سفید روی دندان ایجاد می شود. در این مقاله دندانپزشکان ایران درباره علت لکه سفید دندان، درمان و روش های پیشگیری از آن صحبت می کنیم.
علت لکه های سفید روی دندان چیست؟
اصلی ترین دلایل لکه سفید روی دندان عوامل زیر هستند:
- فلوروزیس: فلوراید زیاد
- دمینرالیزاسیون مینای دندان
- تغذیه نامناسب: مواد قندی و اسیدی یا کمبود کلسیم
- هیپوپلازی یا نقص لایه مینا دندان
- خشکی دهان (زروستومیا) و خوابیدن با دهان باز
۱. فلوروزیس: فلوراید زیاد و لکه سفید دندان کودک
فلوراید از مواد معدنی است که نقش مهم و اساسی در سلامت و استحکام دندان های ما دارد. به همین دلیل استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید باعث جلوگیری از پوسیدگی و خراب شدن دندان می شود.
البته دریافت بیش از حد فلوراید تاثیر معکوس بر روند رشد دندان ها در کودکان دارد. دندان کودک تحت تاثیر سطح فلوراید زیاد دچار پوسیدگی، تغییر رنگ و لکه های سفید یا قهوه ای می شود که به آن فلوروزیس می گویند.
فلوروزیس و لکه های سفید دندان کودک ممکن است به علت قورت دادن خمیردندان، مصرف زیاد آب یا نوشیدنی با درصد فلوراید بالا (آب چاه، چای و چای سبز) و یا مکمل فلوراید رخ بدهد.
برای تشخیص علت ایجاد لک سفید لازم است به بهترین دندانپزشک در شیراز مراجعه کنید.
۲. دمینرالیزاسیون دندان (از دست رفتن املاح معدنی مینا)
دمینرالیزاسیون یا دمینرالیزه شدن در دندانپزشکی به معنی تحلیل املاح معدنی لایه محافظ دندان است. معمولا دمینرالیزاسیون به دلیل تجمع شدید پلاک باکتری و از بین رفتن مینا و املاح بخاطر اسید باکتری‌ها رخ می دهد.
در صورتی که بهداشت دهان و دندان را جدی نگیرید – یعنی به دفعات کافی مسواک و نخ دندان نکشید – باکتری و ذرات غذا روی دندان های شما رسوب می کنند و تشکیل پلاک می دهند. این باکتری ها از مواد قندی تغذیه می کنند و اسید خطرناک تولید می کنند که املاح سطح دندان را از بین می برد.
جرمگیری زود به زود یا غیر تخصصی
جرم دندان به مرور باعث از دست رفتن کلسیم مینای دندان می شود و دندان ضعیف و دمینرالیزه شده در معرض پوسیدگی شدید قرار می گیرد. در این صورت لک های سفید روی دندان نشانه پوسیدگی هستند و به راحتی با درمان و مصرف کلسیم ترمیم می شوند.
به شکلی مشابه، دمینرالیزاسیون ممکن است از عوارض جانبی استفاده از بریس یا پلاک ثابت ارتودنسی باشد. بعد از اتمام دوره درمان ارتودنسی، احتمالا متوجه لکه های سفید روی دندان در اطراف یا زیر محل پلاک فلزی شوید.
علت این لکه های سفید تجمع پلاک باکتری و عدم رعایت بهداشت مناسب یا عدم استفاده از انواع مسواک ارتودنسی و نخ دندان است. برای جلوگیری از ایجاد لکه های سفید یا پوسیدگی دندان رعایت بهداشت دندان و حتی ترتیب آن نیز اهمیت زیادی دارد.
اول مسواک بزنیم یا نخ دندان و دهانشویه؟ مسواک بهتر است یا نخ دندان؟
۳. تغذیه نامناسب: مواد قندی و اسیدی یا کمبود کلسیم
مصرف طولانی رژیم غذایی حاوی مواد اسیدی اثرات منفی شدیدی برای سلامت مینای دندان دارد و برای سلامت دهان خطرناک است. سطح بالای اسید در غذا و نوشیدنی هایی که میخوریم به مرور مینای دندان را از بین می برد و آن را ضعیف و دمینرالیزه می کند.
مینا قوی ترین و محکمترین لایه دندان است که وظیفه محافظت در برابر آسیب فیزیکی، فرسایش و نفوذ باکتری را دارد. نازک شدن لایه مینا باعث بروز لکه های سفید رو دندان و افزایش پوسیدگی می شود. بدترین غذاها برای مینای دندان غذاهایی هستند که
- قند زیادی دارند (بخاطر افزایش رشد باکتری و تولید اسید)
- به شدت اسیدی (فرسایش شیمیایی مینا)
- یا خیلی سفت هستند. (فرسایش فیزیکی دندان)
کمبود کلسیم و ویتامین D
درصد زیادی از مواد تشکیل دهنده دندان های ما کلسیم و ترکیبات آن هستند. کمبود کلسیم در سنین رشد نوزاد یا کودک از اصلی ترین عواملی است که باعث ضعف مینا و ایجاد لکه روی دندان می شود. ویتامین D نقش مهمی در جذب کلسیم دارد و کمبود آن در بلند مدت باعث کمبود کلسیم و در نتیجه ضعف استخوان یا پوسیدگی دندانهای ما می شود.
همچنین مینای دندان ما به‌طور دائم در معرض فرسایش فیزیکی و شیمیایی (غذاهای اسیدی) است. بنابراین لازم است که کلسیم کافی مصرف کنیم تا این لایه مداوم ترمیم و در مقابل لکه های سفید محافظت شود.
۴. هیپوپلازی مینای دندان (نقص مینا دندان)
هیپوپلازی یک اختلال یا بیماری است که باعث ضعف یا کاهش ضخامت غیر طبیعی لایه مینای دندان می شود. به همین علت دندان های شما بیشتر در معرض پوسیدگی باکتری و لکه سفید رو دندان قرار می گیرند.
هیپوپلازی ممکن است علت ارثی یا محیطی داشته باشد. علت های محیطی لکه های سفید دندان ناشی از هیپوپلازی:
- کمبود املاح مانند کلسیم یا کمبود ویتامین بدن (مخصوصا ویتامین D)
- آسیب فیزیکی به دندان
- مصرف آنتی بیوتیک در دوران تب و بیماری
- زایمان زودرس کودک باعث هیپوپلازی و رشد ناقص مینای دندان می شود
- مصرف داروهای خاص یا سیگار کشیدن مادر در طول دوران بارداری
این لکه های سفید روی دندان معمولا نشانه این هستند که دندان شما مستعد حساسیت و پوسیدگی بیشتر است. در اینصورت احتمال ایجاد خطوط مویی یا شیار عمودی (کریزلاین) برای دندانهای شما بیشتر می شود.
۵. خشکی دهان (زروستومیا) یا با دهان باز خوابیدن
زمانی که از خواب بیدار می شوید در آیینه لکه های سفید روی دندان خود میبینید که بعد از چند ساعت از بین می روند؟ احتمالا علت این لکه های سفید دندان خشکی دهان ناشی از خواب با دهان باز باشد.
خوابیدن با دهان باز در کل طول شب باعث خشک شدن مینای دندان و مشخص شدن لکه سفید روی دندان می شود. در بیداری ترشح بزاق بیشتر است و با جذب مجدد رطوبت لکه‌های سفید روی مینا ناپدید می شوند.
چگونه لکه های سفید دندان را از بین ببریم؟
درمان لکه سفید روی دندان به روش های مختلفی امکان پذیر است. بهترین راه ها برای از بین بردن لکه های سفید دندان شامل:
- میکروابریژن مینای دندان
- بلیچینگ یا سفید کردن دندان
- لمینت سرامیکی و کامپوزیتی
- فلوراید تراپی
- رعایت بهداشت دهان و دندان
۱. از بین بردن لکه های سفید دندان با میکروابریژن
میکرو ابریژن با برداشتن لایه نازکی از مینا دندان به شیوه فیزیکی یا شیمیایی باعث از بین رفتن لکه های سفید روی دندان و زیبایی بیشتر لبخند شما می شود.
میزان سایش و لایه‌برداری روش میکروابریژن بسیار ملایم و کم است بنابراین دردی ندارد و معمولا نیازی به استفاده از بیحسی موضعی نیست. بعد از اتمام ابریژن، دندانپزشک یک لایه خمیر فلوراید یا کامپوزیت روی دندان قرار می دهد تا از حساسیت و آسیب جلوگیری شود.
البته شما می توانید همراه با انجام میکروابریژن مینای دندان بلیچینگ نیز انجام دهید تا علاوه بر از بین بردن لکه های سفید روی دندان لبخند خود را زیباتر کنید.
۲. بلیچینگ یا سفید کردن دندان
بلیچینگ حرفه‌ای توسط دندانپزشک روشی مفید و کاربردی برای از بین بردن لکه های سفید دندان و زیباتر شدن لبخند شماست. معمولا روش های خانگی بلیچینگ غیر قابل اعتماد و حتی خطرناک هستند.
البته دقت کنید که در صورتی که علت لکه سفید دندان مصرف فلوراید زیاد باشد بلیچینگ باعث می شود این لکه ها باز هم سفیدتر از سطح دندان شما می شوند. بنابراین توصیه می کنیم برای دندان هایی زیبا و بدون لکه سفید حتما به بهترین دندانپزشک بلیچینگ دندان در شیراز مراجعه کنید.
۳. لمینت سرامیکی و کامپوزیت (ونیر)
لمینت نوعی روکش نازک از جنس چینی سرامیک است که مخصوص دندان های شما طراحی و ساخت می شود. بخاطر این ظاهر و رنگ سفارشی، لمینت یا کامپوزیت حالت طبیعی و زیبایی دو چندان برای لبخند شما به ارمغان می آورند. لمینت و کامپوزیت روی سطح جلو دندانها قرار می گیرند و لک سفید روی دندان جلو رو می پوشانند.
بنابراین این دو روش، درمانی مناسب برای کسانی است که قصد رفع چند مشکل زیبایی با هم را دارند. لمینت و کامپوزیت همچنین می توانند باعث بهبود وضعیت ظاهری دندان های کج، دچار ترک یا لکه سفید شوند – آیا کامپوزیت دندانهای کج ممکن است؟ مراحل کامپوزیت باندینگ
۴ فلوراید تراپی برای از بین بردن لک های سفید دندان کودک
در صورتی که علت لکه سفید روی دندان کودک اختلال هیپوپلازی باشد، دندانپزشک برای درمان نقص مینای دندان فلورایدتراپی را توصیه می کند. وارنیش فلوراید با کمک به تقویت لایه مینا احتمال پوسیدگی دندان را کاهش می دهد و لکه سفید روی دندان را از بین می برد.
۵. رعایت بهداشت دهان و دندان
در بسیاری از موارد لکه سفید روی دندان نشانه شروع پوسیدگی است و با بهبود عادات دهان و دندان خود می توانید آن ها را از بین ببرید. بنابراین اگر دو بار در روز مسواک بزنید و حداقل یکبار نخ دندان بکشید جلوی از دست رفتن املاح معدنی (دمینرالیزاسیون) دندان و ایجاد لک های جدید را می گیرید.
توصیه دندانپزشکان ایران: جلوگیری از ایجاد لکه های سفید
با رعایت نکات زیر از بروز لکه سفید روی دندانهای جلوی خود جلوگیری کنید:
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- کاهش مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های قندی و اسیدی
- اگر ارتودنسی دارید از مسواک بین دندانی ارتودنسی استفاده کنید
- مواظب باشید کودک بیش از اندازه خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده نکند
- به کودک یاد بدهید خمیر دندان نخورد یا بعد از مسواک آن را قورت ندهد
همچنین بهتر است هر ۶ ماه یک بار برای چکاپ و معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید. این کار باعث جلوگیری از ایجاد لکه های سفید که نشانه پوسیدگی هستند می شود.
منبع: مقالات دندانپزشکی پیشگیری از لکه و پوسیدگی Colgate و BWS
