کدام درمان های دندانپزشکی در دوران بارداری خطری ندارند؟

متأسفانه هنوز اغلب مردم به اشتباه تصور می کنند درمان های دندانپزشکی در بارداری برای مادر و کودک خطرناک است. این باور غلط عوارض خطرناکی دارد و قاعده کلی مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری:

1. درمان های ترمیمی و ضروری : مانند پرکردن دندان، کشیدن دندان عقل، عصب کشی (و روکش)، درمان آبسه و بیماری لثه در بارداری خطرناک نیستند و ممنوعیت پزشکی ندارند بلکه توصیه نیز می‌شوند.
2. درمان های زیبایی غیر ضروری (انتخابی): مانند لمینت و ایمپلنت باید حداقل به سه ماهه (تریمستر) دوم یا در بهترین حالت به بعد از زایمان موکول کنید.

نه تنها مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری نباید متوقف شود بلکه بهداشت دهان برای زنان باردار اهمیت بیشتری دارد. زنان حامله در معرض خطر بیشتر بیماری های دندان مانند پوسیدگی دندان، بیماری لثه (التهاب لثه یا ژنژیویت بارداری) و مشکلات دیگر دهان و دندان هستند.

عدم رسیدگی به پوسیدگی دندان و آبسه باعث عفونت می شود. عفونت دندان در حاملگی بسیار خطرناک است مخصوصا که زنان باردار بخاطر عوارض آنتی بیوتیک و مسکن روی جنین، نباید بسیاری از داروها را مصرف کنند.

آیا درمان دندانپزشکی در بارداری برای مادر یا جنین خطرناک است؟

خیر! مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری نه تنها خطرناک نیست، بلکه برای سلامت مادر و جلوگیری از خطر سرایت عفونت آبسه یا پوسیدگی دندان به خون و در نتیجه جنین حتی ضروری است. عوارض عدم درمان و رسیدگی به پوسیدگی، بیماری لثه و سایر بیماری های دهان بسیار بیشتر از خطرات مراجعه به دندانپزشک در حاملگی است.

سلامت دندان تاثیر زیادی بر سلامت عمومی شما و متعاقبا جنین دارد، به همین علت باید برای پیشگیری یا درمان مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری به دندانپزشک مراجعه کنید.

به طور کلی بهتر است اغلب افراد هر ۶ ماه یکبار برای معاینه دوره ای به دندانپزشک بروند. اهمیت مراجعه به دکتر دندان برای زنان باردار بیشتر است. مادران باید در فواصل کمتر از ۶ ماه برای چکاپ؛ و برای درمان دندان درد یا مشکلات دیگر فورا به دندانپزشک مراجعه کنند. از طرفی زنان باردار بخاطر تغییرات شدید هورمون های بدن، ویار حاملگی و اسید ناشی از تهوع صبحگاهی مستعد مشکلات دهان مانند التهاب لثه (ژنژیویت) و پوسیدگی دندان هستند.

کلینیک دندانپزشکی در شیراز + آدرس و شماره بهترین درمانگاه دندانپزشکی در شیراز

چرا زنان حامله باید به دندانپزشک مراجعه کنند؟

دندانپزشکان و متخصصان پزشکی توصیه می کنند در دوران بارداری برای معاینه وضعیت لثه و دندانهای خود در فواصل منظم چند نوبت به دندانپزشک مراجعه کنید. این کار به دندانپزشک اجازه می دهد قبل از اینکه نیاز به درمان های پیچیده مانند عصب کشی داشته باشید درمان های ترمیمی لازم و توصیه های بهداشتی را دریافت کنید.

اگر قصد بچه دار شدن دارید بهتر است درمان های ضروری مانند جراحی کشیدن دندان عقل نهفته را قبل از بارداری انجام دهید تا ترسی از عوارض دندانپزشکی در دوران حاملگی نداشته باشید.

عوارض جانبی حاملگی بر سلامت دهان و دندان

به دلایل مختلف مانند تغییرات هورمونی بدن، تهوع در سه ماهه اول یا خستگی و بهداشت ضعیف، زنان باردار مستعد بیماری دندان و لثه هستند:

طبق آمار سازمان CDC آمریکا، حدود ۶۰ تا ۷۵٪ زنان در دوران حاملگی دچار التهاب و خونریزی لثه (ژنژیویت بارداری) می شوند.

According to CDC, it’s estimated that 60% to 75% of those who are pregnant develop gingivitis.

پوسیدگی دندان : درد و خرابی دندان در حاملگی

بارداری به خودی خود باعث پوسیدگی دندان نمی شود، اما عوارض حاملگی مانند:

• استفراغ و حالت تهوع در سه ماهه اول بارداری
• خستگی و عدم توجه به بهداشت دهان و دندان
• ویار و هوس غذایی زنان باردار

همگی باعث افزایش خطر پوسیدگی و خرابی دندان می‌شوند.

التهاب و خونریزی لثه در بارداری

زنان باردار بخاطر تغییرات شدید و افزایش هورمون ها بیشتر در معرض بیماری لثه هستند. پیشتر خواندیم که ۶۰ تا ۷۵٪ زنان در حاملگی دچار التهاب و خونریزی لثه می شوند. ژنژیویت بارداری باعث می شود لثه ها قرمز و متورم شوند و با مسواک و نخ دندان خونریزی کنند. معمولا بیماری لثه بین ماه ۲ تا ۸ بارداری شایع تر است.

بیماری لثه (پریودنتال) علائم و درمان ژنژیویت و پریودنتیت

کدام درمان های دندانپزشکی در بارداری خطر و عوارض ندارند؟ + بهترین زمان

۱. آیا اشعه ایکس برای زنان باردار خطرناک است؟

با اینکه به طور کلی اشعه ایکس برای جنین خطرناک است. اما میزان (دوز) تشعشع سی تی اسکن و OPG مخصوصا با رو پوش سربی و محافظ کم است. بنابراین عکس رادیوگرافی دندان معمولا بعد از سه ماهه اول بارداری عوارضی برای رشد جنین ندارد.

بزرگترین نگرانی اغلب افراد برای دندانپزشکی در دوران بارداری، اشعه ایکس ناشی از عکس دندان است که برای تشخیص یا بسیاری از درمان ها ضروری است. اگر دکتر تشخیص داد که با وجود حاملگی درمان ضروری است و نیاز به عکس دندان دارید حتما خطرات و مزایا برای مادر و کودک را در نظر گرفته است. ضمن اینکه پیش بند سربی و محافظ تیروئید از آسیب به مادر و کودک تا حد زیادی جلوگیری می کند.

اگرچه اشعه ایکس عموما بی خطر است، معمولا دندانپزشک عکس دندان را برای معاینه و درمان های معمول در سه ماهه اول بارداری به مادر توصیه نمیکند. پس بهتر است حداقل در سه ماهه اول تا جای ممکن از اشعه ایکس و تصویربرداری اجتناب کنید. البته عکس دندان در مواردی که درد شدید و مبهم دارید یا نیاز به دندانپزشکی اورژانسی در حاملگی دارید برای تشخیص و درمان الزامی است.

تشخیص کام و لب شکافته نوزاد با سونوگرافی در بارداری! جدول زمانی درمان نوزاد مبتلا به لب شکری

۲. بیحسی موضعی دندانپزشکی در دوران بارداری عوارض و خطرات

شاید بپرسید آیا بی حسی دندان در حاملگی خطرناک است؟ خیر، انواع مختلف بیحسی موضعی دندان وجود دارد که برخی برای جنین خطر چندانی ندارند. مثل لیدوکائین ۲٪ همراه با اپی نفرین ۱:۲۰۰,۰۰۰ که بهترین نوع داروی بیحسی برای ایمنی جنین و راحتی مادر است. بنابراین لازم نیست ترس و نگرانی از درد یا عوارض در طول دندانپزشکی داشته باشید. اگر باردار هستید و نیاز به درمان دندانپزشکی دارید که نیاز به بی‌حسی دارد، حتما به دکتر اطلاع دهید تا نوع و دوز ماده را به شکلی انتخاب کند که خطری برای کودک شما نداشته باشد.

هشدار: باید از تزریق داروهای بیحسی حاوی فلی پرسین در دوران بارداری اجتناب شود زیرا این ماده شیمیایی رگ های خونی را منقبض می کند و عوارض خطرناکی برای جنین دارد. اگر در مورد نوع بیهوشی که استفاده می کنند ترس یا سوال دارید، از دندانپزشک بخواهید به شما توضیح دهد.

دندانپزشک با استفاده از کمترین دوز ممکن برای نوع درمان مورد نظر باعث بی حسی ناحیه و جلوگیری از درد می شود. بنابراین لازم نیست بترسید یا نگران درد و استرس درمان های دندانپزشکی مانند پرکردن یا کشیدن دندان در بارداری باشید.

برای اینکه از دندانپزشک زیبایی در شیراز مشاوره رایگان و دقیق دریافت کنید می توانید کلیک کنید.

۳. پر کردن دندان در بارداری خطرناک است یا ضروری؟

برای جلوگیری از دندان درد شدید و عفونت پالپ یا عصب دندان، ترمیم و پر کردن دندان در بارداری ضروری است. اما دقت کنید که جیوه آمالگام که با آن دندان پر می‌شود برای جنین مضر و خطرناک است. بنابراین دندان باید با مواد کامپوزیت یا گلاس آینومر پر شود که قیمت بالاتری دارند.

البته زنان باردار مخصوصا در سه ماهه اول قبل از پر کردن دندان یا هر درمان دیگر باید به دکتر اطلاع دهند. چون دندانپزشک باید برای زنان باردار از دوز کمتر و نوع ماده بی‌حسی لیدوکائین استفاده کند. ضمن اینکه جیوه مواد پر کردنی آمالگام نقره ای (سیاه) برای جنین خطرناک است و باید از مواد دیگر استفاده شود.

آمالگام دندان چیست؟ مزایا و معایب انواع مواد پر کردنی دندان

۴. کشیدن دندان در بارداری و عوارض و خطرات آن

دندانپزشک همیشه تا جای ممکن سعی می کند دندان طبیعی شما را نکشد و آنرا با عصب کشی یا روشهای دیگر نجات دهد. اما اگر دندان شما به شدت به دلیل پوسیدگی (عفونت دندان) یا ضربه آسیب دیده باشد، سلامت دهان شما را در معرض خطر قرار دهد و باید کشیده شود.

کشیدن دندان در بارداری خطر یا عوارضی ندارد اما بهترین زمان کشیدن دندان سه ماهه دوم است. دو علت برای این موضوع و انتخاب سه ماه دوم برای درمان هایی مانند کشیدن دندان وجود دارد. اولین دلیل ترجیح به اجتناب از قرار دادن جنین در حال رشد در معرض اشعه ایکس رادیوگرافی در سه ماهه اول بارداری است. علت دوم این است که مادر در سه ماهه سوم نیز با وضعیت برآمدگی شکم و وزن جنین نمی تواند به راحتی یا مدت طولانی روی یونیت دندانپزشکی بنشیند.

۵. عصب کشی : آیا درمان ریشه در بارداری ضرر دارد؟

خیر، عصب کشی دندان از درمان های اورژانسی است و انجام ندادن آن بسیار مضرتر و خطرناکتر از انجام آن در هر بازه زمانی بارداری است. زمانی که پوسیدگی شدید باشد و عفونت به عصب ریشه دندان برسد، دندان درد بسیار شدید و غیر قابل تحملی حس می کنید. بنابراین نباید وقت را تلف کنید و عصب کشی در حاملگی را فورا انجام دهید تا ضمن نجات دندان دچار آبسه و عفونت نشوید.

متخصص اندودنتیست کیست؟ چرا برای عصب کشی به متخصص درمان ریشه مراجعه کنیم؟

عصب کشی با تخلیه بافت عفونی و باکتری هایی که وارد کانال یا پالپ دندان شده اند دندان را از کشیده شدن نجات می دهد. ضمن اینکه روکش ظاهر مشابه دندان طبیعی دارد و زیبایی لبخند شما را حفظ می کند.

بنابراین عصب کشی در بارداری نه تنها ضرر ندارد و مجاز است، بلکه در همه سه ماهه های بارداری توصیه می شود و نباید آنرا به عقب انداخت. با این وجود چون این درمان نیاز به رادیوگرافی دارد، بهترین زمان برای عصب کشی در بارداری سه ماهه دوم است.

مادران باردار می توانند به کلینیک های دندانپزشکی مجهز به سنسور RVG یا فسفرپلیت مراجعه کنند. این روش‌های رادیوگرافی دندان نگرانی از خطرات و ضرر اشعه ایکس برای جنین در حال رشد را با عکسبرداری از فقط یک دندان یا اشعه کمتر برطرف می کند.

۶. بلیچینگ و سایر درمان های زیبایی دندانپزشکی در بارداری

با اینکه بیلیچینگ یا سفید کردن دندان ها در دوران بارداری خطری ندارد، دندانپزشکان توصیه می کنند برای درمان های غیر اضطراری دندانپزشکی تا بعد از زایمان صبر کنید.

سفید کردن دندان ها و سایر درمان های زیبایی مخصوصا در سه ماهه سوم که نشستن / دراز کشیدن طولانی به پشت برای مادر باردار سخت و ناخوشایند است اصلا توصیه نمی شوند. مراحل بلیچینگ مانند زدن ژل سفید کننده و سپس لایت کیور (نور لیزر) ممکن است تا ۱ ساعت طول بکشد که برای مادر در سه ماهه سوم و نزدیک به زایمان بسیار دشوار است.

اگر از کیت سفید کننده دندان خانگی استفاده می کنید حتما مطمئن شوید که غلظت پراکسید هیدروژن کمتر از ۶ درصد باشد چون ممکن است غلظت بالا به مینای دندان صدمه بزند. و یا اگر می خواهید در این باره مشاوره تخصصی و دقیقی دریافت کنید می توانید از دندانپزشک زیبایی در تهران به صورت اینترنتی مشاوره رایگان دریافت کنید.

۷. ارتودنسی – آیا ارتودنسی در بارداری امکان پذیر است؟

اگر از قبل از بارداری تحت درمان ارتودنسی بودید، به دلیل بارداری نباید درمان و مراجعه به دندانپزشک را نیمه کاره رها کنید. اما به طور کلی ارتودنسی دندان در دوران بارداری به دلیل برخی عوارض احتمالی تغییرات وضعیت دهان و دندان – مانند التهاب لثه – توصیه نمی شود. بنابراین بهتر است درمان زیبایی ارتودنسی که غیر ضروری است را به زمان دیگری بعد از زایمان موکول کنید.

علاوه بر این برای بریس فلزی و پلاک متحرک عکس دندان و اشعه ایکس لازم است که تا حد ممکن در سه ماهه اول از آن اجتناب می شود. طبیعی است که صورت و دهان در دوران بارداری به دلیل افزایش وزن دچار تغییر شکل می شود. بنابراین بریس های ثابت فلزی بیمار باید دوباره تنظیم شوند. همچنین در ارتودنسی متحرک لازم است ست جدید پلاک یا الاینر برای دندانها طراحی و ساخته شوند. این تغییرات می تواند باعث افزایش هزینه های درمان شوند.

بعضی از زنان در دوران بارداری دچار التهاب و تورم لثه یا صورت می‌شوند. برخورد بافت نرم داخل گونه به براکت ها و سیم های بریس ممکن است باعث شود دهان شما زخم شود یا درد بگیرد. دندانپزشک ارتودنسیست می تواند برای تسکین درد و التهاب ژل های بی خطر تجویز کند. همچنین اگر مشکلات نظم و کجی دندانها جزئی باشد بهتر است از پلاک متحرک مانند ارتودنسی نامرئی استفاده کنید.

۸. ایمپلنت دندان در بارداری

با اینکه هدف ایمپلنت دندان کاشت و بازیابی دندان افتاده است ایمپلنت در رده درمان های زیبایی و انتخابی قرار می گیرد. همانطور که می دانید، درمان های زیبایی مانند ایمپلنت دندان در بارداری بهتر است به بعد از زایمان موکول شوند.

ایمپلنت دندان در بارداری : ایمپلنت در دوران حاملگی خطرناک است؟

متخصصان زنان و زایمان معتقدند امکان کاشت ایمپلنت دندان از سه ماهه (تریمستر) دوم وجود دارد. اما دندانپزشکان به دلایل زیر ترجیح می دهند ایمپلنت دندان در بارداری را تا بعد از زایمان به تعویق بیاندازند:

• افزایش احتمال شکست ایمپلنت: بخاطر التهاب لثه در حاملگی و حالت استفراغ صبحگاهی
• درد و عوارض داروی بیحسی: عدم امکان استفاده از بی‌حسی قوی حین عمل
• عوارض مسکن: زنان باردار نمی توانند از بسیاری از
• عوارض آنتی بیوتیک روی جنین: در صورت عفونت (یا برای پیشگیری از عفونت) دکتر نمی تواند آنتی‌بیوتیک تجویز کند

سوالات متداول

چطور از نیاز به دندانپزشکی در بارداری پیشگیری کنیم؟

• بهداشت دهان و دندان را خوب رعایت کنید تا خطر دندان درد، پوسیدگی و نیاز به مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری کم شود.
• علاوه بر استفاده منظم از مسواک و نخ دندان، باید سعی کنید ویار های ناسالم را کنترل کنید.
• زود به زود برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید
• دقت کنید که هیچوقت بلافاصله پس از تهوع صبحگاهی (بارداری) مسواک نزنید، زیرا این کار باعث آسیب به مینای سطح دندان می شود.
• در عوض، دهان خود را با آب بشویید و حداقل ۳۰ دقیقه صبر کنید؛ سپس مسواک بزنید.

آیا در دوران بارداری می توانیم از مسکن و آنتی بیوتیک برای دندان درد استفاده کنیم؟

خیر اغلب مسکن ها و آنتی بیوتیک ها برای جنین عوارض خطرناک دارند. به همین علت مصرف دارو در دوران بارداری فقط باید با تجویز پزشک انجام شود. در صورت نیاز به داروی مسکن یا آنتی بیوتیک بعد درمان دندانپزشکی، دکتر بهترین و بی خطرترین قرص برای سلامت جنین را تجویز می کند.

منبع: BupaDental و Healthhub